К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

14.9–расм. Меҳнатни рағбатлантириш усуллари
 
Меҳнатни рағбатлантириш усуллари 
Моддий 
Номоддий 
Пуллик: 
• иш ҳақи; 
• мукофотлар; 
• устамалар; 
• қўшимча 
тўловлар ва 
ҳоказолар 
Пуллик эмас: 
• даволаш, дам 
олиш учун 
йўлланмалар; 
• турар жой учун 
кредитлар; 
• йўл кирани 
қоплаш; 
• қулай меҳнат 
шароити ва 
ҳоказолар 
Ижтимоий: 
• меҳнат нуфузлиги; 
• хизмат вазифасида 
ўсиш имконияти; 
• ўз қобилиятини 
намоён қилиш 
имконияти 
Маънавий: 
• мақтов; 
• ташаккур эълон 
қилиш; 
• ёрлиқ, давлат 
мукофотлари бериш 
Ижтимоий-
психологик: 
• меҳнат 
жамоасидаги муҳит; 
• умумий ютуққа 
дахлдорлик 
Рағбат субъекти 
Ходим 
Меҳнат жамоаси 

---

455 
Меҳнатни рағбатлантиришнинг қуйидаги функциялари мавжуд: 
1. Иқтисодий. Рағбатлантириш меҳнат унумдорлигини ошириш, 
маҳсулот сифатини яхшилаш, иқтисодий тежамкорликни кучайтириш, 
умуман ишлаб чиқариш самарадорлигини оширишга хизмат қилади. 
2. Маънавий.
 
Рағбатлантириш ходимда фаоллик, ташаббускорлик, 
ишчанлик, касб маҳоратини оширишдан манфаатдорлик, ўзининг ва 
меҳнат жамоаси иш натижалари учун масъулият каби хислатларни 
шакллантиришга хизмат қилади. 
3. Ижтимоий. Рағбатлантириш ходимнинг эҳтиёжлари ва 
қадриятларини шакллантириш орқали жамиятнинг турмуш даражаси ва 
сифатини ошириш мақсадларини ҳам кўзлайди. 
 
 
 
 
 

---

456 
XV БОБ. МЕҲНАТ САМАРАДОРЛИГИ ВА УНИНГ ОМИЛЛАРИ
15.1.