К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

19.1-жадвал 
Меҳнат ресурсларининг ҳудудлар ўртасида
мобиллиги омиллари 
 
Ҳудудий мобиллик 
сабаблари 
Ҳудудий мобиллик 
омиллари 
Ҳудудий мобиллик 
натижалари 
Иш жойини ўзгартириш 
зарурати 
Жорий ҳолат 
Турмуш даражаси, 
ижтимоий инфратузилма, 
турар жой 
Яхшилаш имконияти 
Турар жой шароитлари 
яхшиланиши эҳтимоли 
Қилинган харажатлар 
Уйга, квартирага 
қилинган харажатлар 
Янги иш жойининг 
мақбуллиги 
Янги иш жойидаги 
ҳолат 
Иш ҳақи, меҳнат шарт-
шароитлари, меҳнат 
мазмуни, иш вақти 
Янги иш жойидаги 
имконият 
Хизмат соҳасида юқори 
кўтарилиш эҳтимоли 
Меҳнат ресурслари 
меҳнат ресурслари 
мобиллигининг осонлиги 
Объектив хусусиятлар 
Ходимнинг малакаси, 
тажрибаси, ёши ва шу 
кабилар 
Субъектив хусусиятлар
Янги иш жойига 
мослашишнинг осонлиги 
Меҳнат бозоридаги 
конъюнктурадан 
хабардорлик 
Бўш иш ўринлари 
тўғрисидаги ахборот
Бўш иш ўринлари 
тўғрисида ахборот 
борлиги, ишончлилиги ва 
қиймати 
Мустақиллик йилларида шаҳар аҳолиси салкам 10% га кўпайди (10.2-
расм). 
Мамлакатда меҳнат ресурсларининг ҳудудий мобиллиги ўртача 7-8% 
ни ташкил этди. Меҳнат ресурслари ҳудудий мобиллигининг деярли 80% 
Тошкент шаҳрига тўғри келмоқда. Меҳнат ресурсларининг бундай 
ҳаракатланиши тебраниш мобиллиги моделига хосдир. Бу мобиллик асосан 
пойтахтда меҳнатга ҳақ тўлаш даражаси юқорилиги билан изоҳланади. 
Меҳнат ресурсларининг ҳудудлар ўртасида мобиллигига мамлакатда 
таркиб топган демографик вазият ҳам таъсир кўрсатмоқда. Ўзбекистонда бу 
қуйидагилар билан изоҳланади: 
•
аҳоли умумий таркибида 18 ёшгача бўлганлар салмоғининг 
юқорилиги; 
•
ҳар йили меҳнатга лаёқатли ёшга тўлаётган фуқаролар салмоғининг 
катталиги; 
•
аҳолининг худудлар бўйича нотекис жойлашишининг сақланиб 
қолаётганлиги. 
Ёш бўйича аҳолининг турли гуруҳлари меҳнат фаоллиги даражаси 
билан фарқланади. Энг юқори меҳнат фаоллиги ва иш билан бандлик, шу 

---

314 
билан бирга меҳнат ресурсларининг мобиллиги 25-49 ёшдаги фуқаролар учун 
хосдир.