K k o o r r X x o o

R 
F
1
 
F
 2
 
F
 3
 
F
 4
 
I
4
 
I
3
 
I
2
 
I
1
 
R 
F
1
 
L
1
 
F
2
 
I
4
 
I
3
 
I
2
 
I
1
 

---

qo’llaniladigan sexlarga emas, balkim uchastkalarga bo’linadigan boshqaruvning 
sexsiz tuzilmasi. 
Bunday tuzilmaning asosiy afzalligi bo’lib, chiziqli tuzilmani maqsadga 
yo’naltirilganligini 
saqlab 
qolib, 
alohida 
funksiyalarni 
bajarilishini 
maxsuslashtirish imkoniyatini beradi, shu bilan umuman boshqarishning 
kompetentligini oshirish hisoblanadi. 
Funksional tuzilmaning afzalliklari va kamchiliklari 
 
Funksional tuzilmaning afzalliklariga shuni kiritish mumkinki, u 
ishbilarmonlik va professional ixtisoslikni rag’batlantiradi, xarakatning 
takrorlanishini va funksional sohalarda moddiy resurslari iste’molini kamaytiradi, 
faoliyatni o’zaro muvofiqlashtirishni yaxshilaydi. 
Shu bilan birga funksional bo’limlarning ixtisoslashuvi ko’pincha 
korxonaning muvaffaqiyatli faoliyatiga to’siq bo’ladi, modomiki boshqaruv 
ta’sirlarini muvofiqlashtirishni qiyinlashtiradi. Funksional bo’limlar butun
tashkilotning umumiy maqsadlariga qaraganda, o’z bo’linmalari maqsad va 
vazifalarini amalga oshirishdan yanada manfaatdordirlar. Bu esa funksional 
bo’limlar o’rtasidagi nizolar ehtimolini oshiradi. Bundan tashqari, yirik 
korxonalarda rahbardan tortib to bevosita ijrochigacha bo’lgan buyruqlar zanjiri 
o’ta uzun bo’ladi. 
Tajriba shuni ko’rsatdiki, funksional tuzilmani shunday korxonalarda 
qo’llash maqsadga muvofiqdirki, ular mahsulotlarni nisbatan cheklangan 
nomenklaturasini ishlab chiqarsa, barqaror tashqi sharoitlarda harakatlansa hamda 
o’z faoliyatini ta’minlash uchun standart boshqaruv vazifalarini yechishni talab 
etsa. Bularga misol qilib, metallurgiya, radiotexnika sanoatlarida hamda xom 
ashyo materiallari ishlab chiqaruvchi tarmoqlarda faoliyat ko’rsatuvchi 
korxonalarni olishimiz mumkin.
Funksional tuzilma mahsulotlarning keng nomenklaturali yoki tez 
o’zgaruvchi nomenklaturali korxonalar hamda keng halqaro miqyoslarda, xususan 
bir vaqtning o’zida turli ijtimoiy-iqtisodiy tizimlarga va qonuniyatlarga ega 
bo’lgan davlatlarda o’zini faoliyatini amalga oshiruvchi korxonalar uchun to’g’ri 
kelmaydi.
Bunday turdagi korxonalar uchun divizional tuzilmalar mos keladi.