K. J. Matkarimov b. J. Mahmudov a. A. Norqulov avtomobillarda ishlatiladigan ashyolar

Suv va mexanik aralashmalar borligini aniqlash. 
Idishlar 
tubida suv borligi laboratoriyadagi kaliy permanganat yordamida 
aniqlanadi. U neft mahsulotlarida erimaydi, lekin suvda oson eriy-
di. Bu moddaning bir nechta kristalini oq lattaga o‘rab, idish tubi-
ga tushiriladi va 3–4 min tutib turiladi. Pushtirang yoki qizil rang-
ning paydo bo‘lishi idishda suv borligini bildiradi. Bu holda suv 
qatlamining qalinligini suvga sezgir qog‘oz yoki pasta yordamida 
aniqlash lozim. 
Mexanik aralashmalar va suv yonilg‘ida erimaydi, shuning uchun 
yonilg‘ida ularning borligini rangsiz shishadan yasalgan idishdagi 
yonilg‘ini ko‘zdan kechirib aniqlash mumkin. Toza neft mahsulot-
lari bir jinsli bo‘ladi, agar ular tarkibida ozginagina suv bo‘lsa ham, 
idishdagi hamma yonilg‘i xiralashadi, bunday yonilg‘ini dvigatel-
larda ishlatish mumkin emas. 
Suvli moy tomchisi oynaga surtilganida yorug‘likda u xira ko‘ri-
nadi. Moyda suv borligini namunaning chirsillashiga qarab ham 
aniqlash mumkin. Buning uchun yaxshilab aralashtirilgan ozgina 
moy probirka tubiga solinib, ehtiyotkorlik bilan kuchsiz olovda 
isitiladi. Moyda suv bo‘lsa, moy chirsillaydi, ko‘piradi va probir-
kaning yuqori sovuq qismida suv tomchilari paydo bo‘ladi. Agar 

---

204
8. 3- rasm.