K ibraхimov, Т. Kadirshayev, A. Sobirjonov, N. Mo’minjonov, S. Raхimberdiyev

 
 
3.11 – rasm. IG-9 gazanalizatori. 
Hajmiy to’yinganlikni o’lchash chegaralari, metan uchun – 0 - 
2,5 %, propan uchun – 0-1 %. 
Hajmiy ulushning ko’rsatish chegarasi, metan uchun – 0 -3,5 
%, propan uchun – 0 - 1,5 %. 
O’lchashning absolyut xatoligi – metan bo’yicha ±0,25 % 
gacha, propan bo’yicha ±0,10 %. 
Metanometr MS-1
gazoanalizatori (3.12 – rasm) ishlab chiqarish xonalar, quduqlar 
va sh.o’. atmosferasini metan bilan to’yinganligini nazorat etish uchun 
mo’ljallangan.
 
3.12 – rasm. Metanometr MS-1 gazoanalizatori. 
Havoda metanning hajmiy ulushi 2,5 % yetganda 
avtomatik ravishda tovushli va yorug’lik trevogasi e’lon qilish 
uchun mo’ljallangan. O’lchash chegarasi havodagi 0 – 2,5 % 
metan. 
Havodagi metanni aniqlash uchun sarflanadigan vaqt 30 
soniyadan oshmaydi. 
Ishlash harorati chegarasi -10°S dan yuqori. 

---

118 
3.13 – rasm. Metan, propan-butan, 
vodorod yonilg’i gazlarining chiqishini 
topuvchi ТS-92VM rusumli xabarlagich. 
Asbob avtomobillarning gaz ta’minot 
tizimini nazorat, texnik xizmat ko’rsatish 
va ta’mirlash jarayonida hamda GТSh da 
gaz to’ldirishdan keyin ishlatish mumkin. 
propan-butanom 
i 
metanom. 
Gaz 
to’yinganlik darajasini 4-darajali rang-
diodli indikator yordamida ko’rsatadi 
hamda tovush bilan signal beradi. Sezish 
darajasi 
metan/propan 
0,03/0,012% 
umumiy hajmdan. Og’irligi 0,7 kg.
1 – ilovada YOQSH larda keng qo’llanadigan M2R o’lchagichi, MShA 
metrshtogi, areometr, oktanometr, termometr, namuna olgich, UZG ruletkasi va 
darajalangan silindrlar hamda namunali o’lchagich idishlar ro’yxati keltirilgan.
Avtomatlashtirilgan boshqaruv vositalari. 
Hozirgi vaqtda nazorat – o’lchov 
jarayonlari to’liq avtomatik boshqaruv tizimiga o’tkazilmoqda. Shunday tizimlardan 
biri ―
PТK AZS” 
dasturiy – texnik majmuadir (3.14 – rasm). Uning yordamida bir 
yoki bir necha YOQSH yoki ko’p yonilg’i tarqatuvchi katta YOQSHlarni ham 
boshqarish mumkin. Boshqarish blogi 20 dan ortiq yonilg’i tarqatish vositalarining 
protokollari bilan ishlay oladi. Тizim ―SТRUNA-M‖, ―PMP-118/200/201‖, ―IGLA‖, 
―GAMMA‖, ―VEEDER-ROOT‖, ―PetroVend‖
 
sath o’lchagichlariga moslashtirilgan 
va rezervuarlarni sath, hajm va zichligi bo’yicha to’liq nazorat eta oladi. Rezervuarda 
qolgan yonilg’i miqdorini hisoblab boradi. ―PТK AZS‖ majmuasi kafe, tozalash-
yuvish posti va ТХKS ishini ham avtomatik boshqarish imkoniyatiga ega. Тizim 
barcha savdo-sotiq jihozlari bilan ishlay oladi. AYOQSH tarmog’ining faoliyatini
Internet tarmog’i orqali boshqarish va monitoringini «PТK AZS WEB-Ofis» tizimi 
yordamida amalga oshirish mumkin.