K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va audit o‘quv qo‘llanma toshkent «O‘qituvchi» -2004


XY –bob. AUDITNING HUQUQIY VA TASHKILIY ASOSLARI



Download 5,53 Mb.
bet225/248
Sana02.06.2022
Hajmi5,53 Mb.
#630145
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   248
Bog'liq
3 McCarthy, O\'Dell English vocabulary in use pdf

XY –bob. AUDITNING HUQUQIY VA TASHKILIY ASOSLARI


15.1.Auditning huquqiy asoslari

Audit, oldingi bobda aytib o‘tganimizdek, davlat tomonidan tartibga solinadigan tizim. Bu ham ichki, ham tashqi auditga taalluqlidir.


Ichki auditning huquqiy-me’yoriy asoslari respublikamizda «Korxonalar to‘g‘risida Qonun», «Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida Qonun» hamda boshqa Qonunlar va me’yoriy hujjatlarda belgilangan. Ushbu Qonunlar va me’yoriy hujjatlarga muvofiq xo‘jalik



yurituvchi sub’ektlarning rahbarlari

ichki auditga doir

hujjatlarni ishlab chiqishlari va

ularga amal qilishlari lozim.







Tashqi auditning huquqiy –me’yoriy asoslari respublikamizda yuqorida keltirilgan

qonunlardan tashqari «Auditorlik

faoliyati to‘g‘risida

Qonun», hukumat qarorlari,

auditorlik faoliyati milliy standartlari (AFMS), yo‘riqnomalar va boshqa me’yoriy hujjatlarda belgilangan.

29 ta moddadan iborat «Auditorlik faoliyati to‘g‘risida Qonun» auditning mohiyatini, uning turlari, maqsadi va vazifalarini, auditorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi tashkilotlarning statusini, ya’ni ularni tuzish va yopish tartibini, auditorlik faoliyatini litsenziyalash, litsenziyalarni to‘xtatish va bekor qilish tartibini, auditorlik tashkilotlarining, shuningdek auditorlar va ularning yordamchilarining huquqlari, majburiyatlari va javobgarliklarini, auditorlik tekshiruvi natijalarini rasmiylashtirish va tadbiq etish tartibini belgilab beruvchi asosiy hujjat hisoblanadi.


Qonunga muvofiq tashqi audit respublikamizda faqatgina maxsus litsenziyaga ega bo‘lgan auditorlik tashkilotlari tomonidan amalga oshiriladi. Auditorlik tashkilotlari


qonunlarga asosan faqat jismoniy shaxslar tomonidan xususiy korxonalar va kompaniyalar statusida (ma’suliyati cheklangan jamiyat, firma, yopiq aksionerlik jamiyati ko‘rinishlarida) tashkil etiladi. Davlat organlari va xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning ta’sischiligida auditorlik tashkilotlarini tuzish qat’iyan man etiladi.


Auditorlik tashkilotlarini tuzishda, shuningdek ular faoliyatini litsenziyalashda ma’lum tartiblarga amal qilinadi, jumladan Qonunning 5-moddasiga, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Mahkamasining 2000 yil 22 sentyabrdagi «Auditorlik faoliyatini takomillashtirish va auditorlik tekshiruvlarining ahamiyatini oshirish to‘g‘risida» 365-son qarori va ushbu qaror bilan tasdiqlangan «Auditorlik faoliyatini amalga oshirish uchun auditorlik tashkilotlariga litsenziya berish tartibi to‘g‘risida Nizom» ga muvofiq:


auditorlik tashkilotlari ustav kapitalining eng kam miqdori ta’sis etish sanasida eng kam ish haqining kamida 1200 barobariga teng bo‘lishi kerak;


ushbu ustav kapitalining eng kamida 51 foizi bitta yoki bir nechta auditorlarga tegishli bo‘lishi kerak;

auditorlik tashkilotining shtati kamida ikkita auditordan tashkil topishi lozim;


auditorlik tashkilotining rahbari albatta auditor bo‘lishi kerak.

Auditorlik tashkilotlarining ustav kapitalini shakllantirish muddati boshqa yuridik shaxslar singari tashkil etilgan kundan boshlab bir yil hisoblanadi. Ushbu muddatda o‘z ustav kapitalini shakllantirmagan auditorlik tashkilotlari yuridik statusga ega bo‘lmaydilar va qonun hujjatlariga muvofiq yopilishi lozim.


Auditorlik tashkilotlari auditorlik faoliyati bilan faqatgina litsenziya olgan kundan boshlab shug‘ullanish huquqiga egadirlar. Litsenziya olgan kungacha o‘tqazilgan auditorlik tekshiruvi qonuniy hisoblanmaydi, ushbu tartibga amal qilmagan auditorlik



PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com



247

tashkilotlarining faoliyati Moliya Vazirligining buyrug‘i bilan to‘xtatiladi, tegishli holda uning litsenziyasi bekor qilinadi.


Qonunga va Nizomga muvofiq auditorlik faoliyatini litsenziyalash O‘zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi tomonidan belgilangan tartibda amalga oshiriladi. Olingan litsenziya faqat besh yil muddatda kuchga ega. Ushbu muddat tugagach auditorlik tashkiloti auditorlik faoliyatini faqatgina yangi litsenziya olgan kundan boshlab davom ettirishi mumkin.


Qonun auditorlik tashkilotlarining xodimlari statusini belgilab beruvchi asosiy hujjatdir. Bunday xodimlar bo‘lib auditorlar, auditorlarning yordamchilari hisoblanadi. Qonunga muvofiq (3,4-moddalar):


auditor – bu kvalifikatsion sertifikatga ega bo‘lgan jismoniy shaxs. Bunday kvalifikatsion sertifikat O‘zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi tomonidan tasdiqlangan o‘quv dasturiga muvofiq maxsus kurslarni bitirgan va malaka sertifikati uchun ushbu vazirlikning buyrug‘i bilan tasdiqlangan davlat attestatsiyasi komissiyasiga imtihonlarni muvaffaqiyatli topshirgan shaxslarga beriladi.

Download 5,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   248




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish