K arim a q osim ova

boshlang'ich sin f o'quvchilari uchun m os janr hisoblanadi,
chunki u jo'shqin, jon li, ta’sirchan bo'ladi. „O 'qish kitobi“da bunday
hikoyalar ko'plab berilgan.
Tasvirda sujet, qatnashuvchi shaxslar bo'lm aydi; unda tabiat, ay­
rim predm et va hodisalar tasvirlanadi. O 'quvchilar „O 'qish kitobi“da
berilgan ko'pgina tasviriy m atnlarni o'qiydilar, ularni qayta hikoya
qiladilar, bayon, ayrim narsa yoki hodisalam i tasvirlab insho ham
yozadilar. Masalan, „Bizning sinfim iz", „Bahor keldi" kabi. Tasvirga
xos xususiyatlar shundan iboratki, unda sifatlash, taqqoslash, m eta-
foralar ko'p bo'ladi. Tasvir o'quvchilar uchun hikoyaga nisbatan qiyin
janr hisoblanadi, shuning uchun boshlang'ich sinflarda ko'proq tasvir
elem entlari bo'lgan hikoya tarzidagi bayon va insho yozdiriladi.
M uhokama 
bog'lanishli m atnning anchagina qiyin shakli hisobla­
nadi, shuning uchun boshlang'ich sinflar dasturida m uhokam a tarzida
insh o yozdirish tavsiya etilmaydi; o'quvchilar inshoda m uhokam a
elem entlaridangina foydalanadilar. Masalan, „Qushlar uyasini nima
uchun buzish mumkin em as", „Paxta — bizning m illiy boyligim iz"
mavzularida og'zaki hikoya tuzdirilsa yoki insho yozdirilsa, m uhokam a
elem en ti, albatta, bo'ladi.
O 'qituvchi bog'lanishli nutqni rejalashtirganda, turli janrda mashq
qilishni ko'zda tutadi va o'quvchilarga hikoya, tasvir va m uhokam a
elem entlarini o'rgata boradi. Bunda ko'proq hikoya tarzidagi matn
tuzdirishga aham iyat beradi. B olalam in g bog'lanishli nutqni egallash
darajasiga qarab, matnga tasvir va m uhokam a elem en tlari kiritib
boriladi.
B O G 'L A N IS H L I N U T Q , O G 'Z A K I QAYTA
H IK O Y A L A SH VA Y O Z M A BAYO N
O g'zaki va yozma qayta hikoyalashga qo'yiladigan talab lar