номенклатура рақами,
у н и н г сони , режа таннархи ва
тегиш ли моддий жавобгар ш ахсларнинг им зоси кўрса-
тилади. Қабул ҳужжатлари асосида бухгалтерия маҳсу-
■лот то п ш и ри ш ведомостини юритади. Бажарилган иш
ёки хизматлар қабул қ и л и ш -то п ш и р и ш далолатномаси
билан расмийлаштирилади. Омборларда маҳсулот ҳара-
кати н и н г миқцор кўрсаткичларидаги ҳисоби варақларда
юритилади. Варақага ҳар бир ки р и м ва чи қи м хужж ат
лари асосида маҳсулот ҳаракати билан боғли қ опера
циялар ёзиб борилади.
Тайёр маҳсулотнинг омбордаги ҳисоби
оператив
бухгалтерия усулида таш кил қилинади, яъни ҳар бир
бую м ном енклатура рақамига омбор материаллари
ҳисоби карточкаси очилади (№ М -17 -ш акл ). Тайёр
м аҳсулотнинг келиб туш и ш и ва четга берилиш и бй-
л ан о қ ом бор ходим и ҳужжатлар асосида уларнинг
со н и н и карточкаларга ёзиб қўяди ва ҳар бир ёзувдан
кейин қолди қ ҳисоблаб қўйилади. Бухгалтер ҳар куни
тугаган сутка учун ом бордан ҳуж ж атларни қабул
қилиб олиш и керак (қабул қ и л и ш -то п ш и р и ш наклад-
н о й и , буй р уқ -н а кл а д н о й , то ва р-тра н сп о р т наклад-
нойи).
О м б о р ҳ и с о б и н и н г тўғр и ю р и ти л га н л и ги
ом бор
ҳисоби карточкасига бухгалтернинг им зоси билан тас-
диқланади. М од ди й жавобгар шахе омбор ҳисоби кар-
точкалари асосида ҳар ойда тайёр маҳсулот ном енкла
тураси, ўлчов бирлиги сонига таянган ҳолда тайёр маҳ-
сулотн инг қолдиқ ҳисоби ведомостини тўлдиради. Бу
ерда ҳисоб баҳолари бўйича қолдик^ар такси ровка
қилинади ва бухгалтерия ҳисоби маълумотлари билан
солиш тирилади.
М аҳсулот ки р и м и ва чи қи м и билан боғли қ опе
рациялар р асм и й л аш ти ри л ган дастлабки ҳужжатлар
ом б ор варақаларига ёзилганидан
кей ин бухгалтерияга
топш ирилади. Бу ерда хужжатлар текш ирилади, гуруҳ-
ланади ва улар асосида тегиш ли ҳисоб регистрлари
тузилади. Тайёр маҳсулот ҳаракатининг пул шаклида
ифодаланган ҳисоби омбор ҳисоби маълумотлари асо
сида бухгалтерияда юритилади.
Тайёр маҳсулот ҳаракати ҳисобини тўғри
таш кил
қи ли ш корхона том онидан иш лаб чиқиладиган бую м
турлари н о м и н и н г рўйхати — номенклатурасидан ф ой-
даланиш катга аҳамиятга эга. У н и тузиш асосида тайёр
маҳсулотни туркумлаш ,
яъни ушбу корхонада иш лаб
чиқариладиган бир маҳсулот турини бош қа маҳсулот-
дан ажратиб турувчи маълум белгилари ётади. Н о м е н к
латура рўйхатини тузиш да асос қилиб қуйидаги белги-
лар олинади: модел, фасон, артикул, марка ва ҳоказо.
Ҳ а р бир маҳсулот турига номенклатура рақами б и р и к-
тирилади ва у ҳар хил сонлардан иборат бўлади. М аҳ -
сулот номенклатурасидан (рўйхатдан) ко р хо н а н и н г к у
йидаги хизматларида фойдаланилади:
♦
диспетчерлик хизмат тури махрулот иш лаб ч и ка
риш граф игининг баж арилиш ини назорат қилади;
♦
цехлар ишлаб чиқарилган маҳсулот ассортим ен-
тин и
килиш да, омборга тайёр маҳсулотни т о п ш и р и ш -
да ю к хати ёзиш учун фойдаланади;
♦ маркетинг бўлими — ж ўнатиш бўлим и ш артн о
маларини баж ариш им кони ятлари ни назорат қ и л и ш
учун;
♦
бухгалтерия — тайёр маҳсулотнинг ан али тик ҳисо-
бини ю ритиш да ум ум и й маълумотлар ва ҳисоботлар
тузиш учун фойдаланилади.
Ҳ и со б -к и то б н и н г журнал-ордер ш аклида тайёр маҳ-
сулотнинг аналитик ҳисоби 16-қайдномада юритилади.
Бу қайднома тўртта бўлимдан иборат бўлиб улар қуйи -
дагилардир:
1-бўлим
“ Тайёр маҳсулотнинг пул ш аклидаги ҳара-
к ати ” деб номланади ва унда маҳсулотнинг қисобот
ойи бош ланиш ига қолдиғи, омборга қабул қи ли н ган и
харидорларга жўнатилган ва ҳисобот ойи охирига қол-
диги ҳисобда қабул қилинган бақо ҳамда ҳақи қий тан
нархда кўрсатилади.
2-бўлим
“ Ж ўнатилган ва сотилган маҳсулотлар” деб
ном ланиб, унда жўнатилган маҳсулотларнинг анали
ти к ҳисоби харидор корхоналар ном ига ёзилган ҳар
бир тўлов талабномаси бўйича алоҳида юритилади.
3-бўлим
“ Тўланган ва тўланмаган счётлар хақида
ум ум и й маълумотлар” деб номланиб, унда ж ўнатил-
ган ва сотилган маҳсулотлар тўғрисида у м ум и й маълу
мотлар кўрсатилади.
Do'stlaringiz bilan baham: