К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

туал асослари”да келтирилган асосий тамойилларга асо­
сан аниғуганиши мумкин:
♦ ҳисоблаш тамойили;
♦ икки ёкдама ёзиш усули;
♦ узлуксизлик;
♦ хўжалик муомалалари, активлар ва пассивларнинг
пулдаги бах,оси;
♦ ишончлилик;
♦ эҳтиёткорлик;
♦ мазмуннинг шаклдан устунлиги;
♦ кўрсаткичларнинг қиёсийлиги;
♦ молиявий ҳисоботнинг бетарафлиги;
♦ активлар ва пассивларнинг аниқ баҳоси;
♦ ҳисобот даври даромад ва харажатларининг мос­
лиги;

---

♦ тушунарлилик, одцийлик;
♦ аҳамиятлилик;
♦ муҳимлик;
♦ ҳаққоний, холис тақдим этиш;
♦ тугатилганлик;
♦ изчиллик;
♦ ўз вақтидалик;
♦ оффсеттинг (ўзаро қопланиш);
♦ холислик (объективлик).
Ҳисоблаш қоидаси. Ҳисоблаш қоидасига асосан ак­
тивлар, пассивлар, уз капитали, даромадлар, харажат­
лар, хўжалик муомалалари ва ҳодисалар содир этилган
пайтда бухгалтерия қисобида кўрсатилади, улар бўйи-
ча пул маблағлари ёки уларнинг эквиваленти олинган
ёки тўланган вақт бундан мустасно.
Бухгалтерия ёзувлари ҳисобда ҳисоблаш тамойили-
дан фойдаланилган ҳолда, хўжалик муомалаларининг
содир бўлиш вақтида амалга оширилади. Бу тамойилга
мувофиқ, маҳсулот харидорга берилгандан кейингина
реализация қилинган ҳисобланади, яъни юкланган (ту­
ширилган) маҳсулотнинг қиймати реализациядан олин­
ган тушум ҳисобланади. Ижара ҳақи ўзи тўланиши ло­
зим бўлган даврдаги харажат сифатида ижарачининг
бухгалтерия регистрларида мос равишда акс эттирили-
ши лозим. Шундай қилиб, ҳисоблаш тамойили субъект­
нинг даромадлари ва харажатлари тегишли бўлган ке­