К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

Йил давомида 2800 сўмлик материал сарфланди ва
омборда 1400 сўмлик материал қолди.
ФИФО усули бўйича материалларни баҳолаймиз:
Материаллар
сарфи
Микдори
Бир бирлик 
материалнинг 
қиймати, сўм
Жами қиймат, 
минг сўм
1- п а р т и я
1000
600
600
2 -п а р т и я
1700
800
1360
3 -п а р т и я
100
900
900
Ж а м и с а р ф л а н д и
2800
2860
О м б о р д а г и қ о л д и қ
1400
900
1260

---

ЛИФО усули бўйича материалларни баҳолаймиз:
Материаллар
сарфи
Миқцори
Бир бирлик 
материалнинг 
қиймати, сум
Жами қиймат, 
минг сўм
1-партия
1500
900
1350
2-партия
1300
800
1040
3-партия
—
—
—
Жами сарфланди
2800
2390
Омбордаги қолдиқ
400
800
320
1000
600
600
Жами қолдиқ
1400
920
AVECO усули бўйича материалларни баҳолаймиз:
Материаллар
сарфи
Мивдори
Бир бирлик 
материалнинг 
қиймати, сўм
Умумий қиймат, 
минг сўм
1-партия
1000
600
600
2-партия
1700
800
1360
3-партия
100
900
900
Жами сарфланди
2800
788.8
2207
Омбордаги қолдиқ
1400
788.8
1103
Эслатма.
Материал бирлигининг ўртача қиймати
AVECO усулида қуйидагича аникланади:
(3310/4200)=788.8 сўм.
Юқорида келтирилган усуллардан фойдаланиб сарф­
ланган материал таннархи ҳамда йил охирида захира-
ларга тақсимланадиган харажатларни аникдаш лозим:
ФИФО усули бўйича:
Сотишдан олинган даромад
Жами материал таннархи
Ҳисобот даври охирида материал қолдиғи
Сарфланган материал таннархи
Ялпи фойда
ЛИФО усули буйича:
Сотишдан олинган даромад
Жами материал таннархи
Ҳисобот даври охирида материал қолдиғи
Сарфланган материал таннархи
Ялпи фойда
3250
3310
1260
2050
1200
3250
3310
920
2390
860

---

AVECO усули бўйича:
Сотишдан олинган даромад
Жами материал таннархи
Ҳисобот даври охирида материал қолдиғи
Сарфланган материал таннархи
Ялпи фойда
3250
3310
1103
2207
1043
Юқоридаги жадваллардан кўриниб турибдики, ма­
териалларни баҳолашнинг турли хил усулларини қўллаш
шароитида корхонанинг ялпи фойдаси турлича бўлади.
ЛИФО усули “Молиявий натижалар тўғрисидаги
ҳисобот”ни тузиш учун кўпроқ талабга жавоб беради.
Аммо амалдаги баҳонинг ошиши ёки пасайиши шаро­
итида ишлаб чиқариш захиралари қийматини жорий
балансда баҳолаш учун унчалик мақсадга мувофиқ эмас
ва унинг Ўзбекистонда қўлланилишига рухсат берил­
маган.
Баланс тузишда ФИФО усулини қўллаш мақсадга
мувофиқдир, чунки ишлаб чиқариш захиралари қий-
мати ҳисобот даври охирида жорий баҳога яқинроқ
бўлади ва корхона активларини аниқ акс эттиради.
12.2. Материаллар ҳаракатиии ҳужжатларда
расмийлаштириш
Материаллар ҳаракати билан боғлиқ муомалаларни
ўз вақтида ҳужжатларда расмийлаштириш уларнинг