Jurnalistikaga

partiyaviy 
zo‘ravonlikdan 
iborat 
siyosatni 
o ‘tkaza 
boshladi. 
Bolsheviklarriing  buyrug‘i  bilan  Rossiyaning  o ‘zida va unga tobe  bo'lgan 
o'lkalarda  o‘sha  davrgacha  mavjud  bo‘lgan  barcha  ommaviy  axborot 
nashrlari  yopildi,  bosmaxonalar  musodara  qilindi  va  ulaming  o ‘miga 
kommunistik 
partiyaning 
nashrlari 
chiqarila  boshlandi. 
V I. Lenin 
“G.Myasnikovga  xat”  asarida  jurnalistika  erkinligini  faqat  sinfiy  nuqtai 
nazardan hal etish mumkinligini ko‘rsatib berdi va kommunistik ta ’limotga 
zid  har  qanday  qarashlar,  fikrlarni  jurnalistikada  e ’lon  qilinishi  mumkin 
emasligim  ta ’kidladi.  Jurnalistika  “faqat  proletarlar  va  keng  mehnatkash 
omma“  uchungma  erkm  deb  e’lon  qilindi  va  kommunistik  partiyaning 
siyosatiga mos tushmaydigan har qanday g ‘oya va fikrlar,  milliy,  dmiy  va 
boshqacha  qarashlar  man  etildi,  jurnalistika  yakka  g coyaviy  hukmronlik 
quliga  aylantirildi.  Bunday  holat  oikam izda yetmish yildan  ko‘proq  davr 
mobaynida  hukm  surib  keldi.  Bu  qonunga  bo‘ysunmagan  yoki  o ‘zicha, 
erkin  fikrlashga  uringan  qator  adiblar,  jum ladan  A.Qodiriy,  Cho‘lpon, 
Fitraf  va  necha  yuzlab  jumalistlar,  publitsistlar  jism onan  yo‘q  qilindi, 
siyosiy  qatag‘on  etildi.  0 ‘z  milliy  mustaqilligiga  erishgan,  demokratik  va 
huquqiy  davlat,  adolatli  fuqarolar  jamiyati  tuzish  yo‘lidan  borayotgan 
respublikamizda  jurnalistika  erkinligi  masalasi  huquqiy  to ‘la  hal  etildi. 
0 ‘zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasining  67  -  moddasida  “Ommaviy 
axborot  vositalari  erkindir  va  qonunga  muvofiq  ishlaydi.  Senzuraga  yo ‘l 
qo  yilmaydi”,  deb  yozib  qo‘yilgan.  Jurnalistika  erkinligining  bu  ijtimoiy- 
siyosiy  va  huquqiy  asosi  yana  bir  muhim  qonun  -  “Ommaviy  axborot 
vositalari to ‘g ‘risida”gi Oliy majlis tomonidan  1997-yil 26-dekabrda qabul 
qilingan  hujjatda  yanada  oydinlashtirilib,  0 ‘zbekiston  Respublikasida 
ommaviy  axborot  vositalarining  erkinligi,  har  bir  fuqaro  axborot 
vositalarida  chiqish,  o ‘z  fikri  va  e ’tiqodini  oshkora  bayon  etish  huquqiga 
ega  ekanligi  hamda  ommaviy  axborot  vositalarida  senzuraga  y o i  
qo'yilmasligi  ta ’kidlab  o'tiladi.  O'zbekistonda  bu  qonunlarning  hayotga 
tatbiq  etilishi,  o ‘zbek  jurnalistikasining  haqiqiy  erkin,  rivojlangan 
jurnalistika darajasiga etib, jahon erkin jurnalistikasining ajralmas tarkibiy
124

---

qismiga  aylanishi  uchun,  jumalistikamizning  qonun  chiqaruvchi,  ijro  va 
sud  hokimiyatlaridan  keyingi  “to ‘rtinchi  hokimiyat”ga  aylanishi  uchun 
qator  amaliy  tadbir  va  choralar  ko‘rilmoqda.  “Jurnalistika  va  axborot 
vositalarini  to'rtinchi  hokimiyat  sifatida  e’tirof  etish  huquqiy  davlat 
oyoqqa  turishining  muhim  shartlaridan  biridir”,  -   degan  edi  0 ‘zbekiston 
Prezidenti  l.A.Karimov.9  Bizning  jurnalistikamiz,  ommaviy  axborot 
vositalari  kishilarning  axborotga  bo‘lgan  ehtiyojlarini  qondirishda,  milliy 
mustaqillik,  tinchlik,  barqarorlik,  demokratiya  va  adolat  g ‘oyalarini, 
umuminsoniy  va  milliy  qadriyatlarni  ulaming  ongiga  singdirishda,  milliy 
mafkuramizni  vujudga  keltirishda  kuchli  faoliyat  koYsatib  kelmoqda. 
Jurnalistika  erkinligi  masalasi  jamiyat  taraqqiyoti  bilan  birgalikda 
rivojlanib boradi.
Jamiyatimiz  taraqqiy  etishi,  mustaqilligimizning  mustahkamlanishi 
ijtimoiy-iqtisodiy  islohotlar1  muvaffaqqiyat  bilan  amalga  oshishi 
jarayonida jurnalistika erkinligi borasidagi ayrim muammo va nuqsonlar 
ham о ‘ z yechimini topib boraveradi.