Jurnalistikaga sotsiologik yondashish

Jurnalistikaga sotsiologik yondashish

Jurnalistika fakulteti talabasi
Zebo Yo’ldosheva

Sotsiologiya jurnalistikadagi yondashuvligi!

• Reja :
• To’rtta predmetini aniqlash.
• Ijtimoiy hodisa va jarayonlarni o’rganish
• Sotsiologik xususiyat

Bugungi kunda sotsiologiya predmetini aniqlashga quyidagi yondashuvlarni ajratib ko‘rsatishimiz mumkin:

• 1) jamiyat alohida shaxs sifatida, alohida shaxs va davlatdan farq qiladi va o'zining tabiiy qonunlariga bo'ysunadi (O. Comte) ;
• 2) barcha ko'rinishlarda kollektiv deb tushunilishi kerak bo'lgan ijtimoiy faktlar (E. Dyurkgeym
• 3) ijtimoiy xulq-atvor shaxsning munosabati, ya'ni biror harakatga yoki undan tiyilishga qaratilgan ichki yoki tashqi ko'rinishdagi pozitsiyasi. (M. Veber) ;
• 4) jamiyatni ijtimoiy tizim va uning tarkibiy elementlari (tayanch va ustki tuzilma) sifatida ilmiy tadqiq qilish ( marksizm).

3tA predmet

• Birinchi daraja bilimlarning barcha gumanitar sohalarida (dialektik, tizimli, strukturaviy-funksional) qo‘llaniladigan umumiy ilmiy usullarni qamrab oladi…
• Ikkinchi daraja gumanitar fanlar (normativ, qiyosiy, tarixiy va boshqalar) bilan bog‘liq sotsiologiyaning metodlarini aks ettiradi.
• Birinchi va ikkinchi darajali usullar bilimning universal tamoyillariga asoslanadi. Bularga tarixiylik, ob'ektivlik va izchillik tamoyillari kiradi.
• Tarixiylik tamoyili ijtimoiy hodisalarni tarixiy taraqqiyot kontekstida o‘rganish, ularni turli tarixiy voqealar bilan solishtirishni o‘z ichiga oladi.

Sotsiologik tushuncha...

Zamonaviy mahalliy ilmiy adabiyotlarda sotsiologiya predmetining marksistik tushunchasi saqlanib qolgan. Shuni ta'kidlash kerakki, bu ma'lum bir xavf tug'diradi, chunki jamiyatning asos va ustki tuzilma shaklida namoyon bo'lishi individual va umuminsoniy qadriyatlarni e'tiborsiz qoldirishga, madaniyat olamini inkor etishga olib keladi.

Sotsiologiyaning fan sifatidagi yana bir belgisi Jurnalistika

• Sotsiologiyaning yanada oqilona predmeti sifatida jamiyatni bir-biri bilan o'zaro munosabatda bo'lgan ijtimoiy jamoalar, qatlamlar, guruhlar, individlar yig'indisi sifatida ko'rish kerak. Bundan tashqari, ushbu o'zaro ta'sirning asosiy mexanizmi maqsad qo'yishdir. Shunday qilib, ushbu xususiyatlarning barchasini hisobga olgan holda, biz buni aniqlashimiz mumkin sotsiologiya- bu jamiyatning tashkil etilishi, faoliyati va rivojlanishining umumiy va xususiy ijtimoiy qonuniyatlari, ularni amalga oshirish usullari, shakllari va usullari, jamiyat a'zolarining harakatlari va o'zaro munosabatlari haqidagi fan.

Sotsiologiyaning eng ko'p qo'llaniladigan kategoriyalari orasida jamiyat, tabaqalanish, harakatchanlik, shaxs, jamoa, ijtimoiy va boshqalarni ajratib ko'rsatish mumkin.sotsiologiyada toifalar va tushunchalar tizimi murakkab tuzilishga va tushunchalarning subordinatsiyali bog'liqligiga ega.

Sotsiologiyaning fan sifatidagi yana bir belgisi uning tadqiqot usullari doirasi hisoblanadi. Sotsiologiyada usuli- bu sotsiologik bilimlarni qurish va asoslash usuli, ijtimoiy voqelikni empirik va nazariy bilish usullari, tartiblari va operatsiyalari majmui.

E’tibor uchun rahmat !