Jo`rayeva A

Nazorat savollari

1. 
   Organizmdagi moddalar almashinuvi qaysi darajalarda boshqariladi?
   
2. 
   Gormonlarning xossalari nimalardan iborat?
   
3. 
   Gormonlar nimaga asoslanib tasniflanadi?
   
4. 
   Kimyoviy tabiatiga ko`ra gormonlar necha guruhga bo`linadi?
   
5. 
   Gormonlar qaysi turdagi mexanizmlar bo`yicha ta’sir qiladi?
   
6. 
   Membranali ta’sir qilish qanday bo`ladi?
   
7. 
   Membrana hujayra ichki ta’sirida ishtirok etuvchi fermentlar va siklik nukleotidlarning ahamiyati va vazifalari qanday?
   
8. 
   Moddalar almashinuvining boshqarilish mexanizmida Ca²⁺ ionlarining qanday ta’siri bor?
   
9. 
   Sitozolli ta’sir mexanizmi qanday amalga oshadi?
   
10. 
    Gormonlar qanday usullar bilan olinadi?
    
11. 
    Gormonlar amaliyotda nima maqsadlarda qo`llaniladi?
    

0. 
   Oqsil - peptidli gormonlar
   

13.9.1. Glyukagon va oshqozon-ichak yo`llari gormonlari

Oqsil–peptidli gormonlar – 17 - 43 ta aminokislotalar qoldiqlaridan iborat bo`lgan oligopeptidlardir.

Glyukagon – 27 aminokislota zanjiridan tuzilgan oligopeptid, molekulyar massasi – 3500, oshqozon osti bezi Langergans orolchalarining A – hujayralarida, shuningdek, oshqozon-ichak yo`llarida ham sintezlanib, uglevod va yog` almashinuvini boshqarishda ishtirok etadi. Glyukogon ta`sirida jigarda glikogenni parchalanishi hisobiga glyukozani sekretsiya qilinishi, yog` to`qimasining lipolizi, me`da osti bezidan insulin ajralishi stimullanadi. Glyukogon strukturasi barcha umurtqali organizmlarda o`xshash, faqat baliqlarda farq qilib, sut- emizuvchilarga u deyarli ta`sir ko`rsatmaydi.
Sekretinlar - ingichka ichakning yuqori bo`limlarida va me`da osti bezining D hujayralarida hosil bo`lib, oshqozon – ichak yo`llari shirasi sekretsiyasini boshqaradi. Kimyoviy strukturasiga ko`ra 27 a`zoli oligopeptid, N-oxiridan 16 ta aminokislota qoldiqlari glyukagon molekulasining 1-16 aminokislotalar tartibini takrorlaydi, lekin har xil hujayra retseptorlari bilan bog`lanadi.