Jobası: Kirisiw Jumıstıń maqseti hám wazıypaları Temanıń izertleniw jaǵdayı Tiykarǵı bólim I bap. T. Jumamuratov shıǵarmalarında qaratpa aǵzalardıń qollanılıwı

I bap. T.Jumamuratov shıǵarmalarında qaratpa aǵzalardıń qollanılıwı

1.1.Qaratpalardın morfologiyalıq bildiriliwi

Qaratpalardıń bildiriliwi qaraqalpaq tilinde túrkiy tiller sıyaqlı semantikalıq hám stilistikalıq funkciyalarınm qollanılıwma qaray atlıq sózlerden, atlıqlasqan sózlerden, tańlaqlardan, almasıqlardan boladı, al basqa sóz shaqaplarınan bolǵan qaratpalar tilimizde jiyi ushırasa bermeydi. «Qaratpalardıń kobinese atlıq sózlerden bolıwı, olardıń leksika-semantikalıq jaqtan adam mánisinde janlı hám jansız zatlarǵa, tabiyat qubılıslarına qaratpa aytılıwına baylanıslı boladı. Sebebi, bul mánidegi tusıniklerdi tiykarınan atlıq sózler bildiredi», -dep kórsetedi óziniń monografiyasında ilimpaz M.Dawletov.'

Sonday-aq, qaratpalardıń bildiriliwi jónińde ózbek alımlarınan A.Gulamov, M.Asqarovalar ózleriniń miynetlerinde tómendegishe pikirdi bildiredi: «Qaratpalar óz xarakterine qaray tiykarman adam atlarınan boladı. Kórkem shıǵarmalarda, ásirese, lirikada janlı, jansız zatlardıń atları da qaratpa xızmetinde qollanıladı hám olar emocionallıq ushın xızmet qıladı»⁷.

Biz bul pikirdi tolıǵı menen maqullaymız. Óytkeni, lirikalıq shıǵarmalarda sonıń ishinde T.Jumamuratov lirikasmda adam atları menen birge janlı, jansız zatlardıń atamaları qaratpa xızmetinde jiyi qollanıladı.