Joba: Kirisiw Tiykarģi bòlim

2.5. Samuelson Xiks modeliniń àmeliyatta qollaw
Mısal:
Úy xojalıǵın tutınıwshi funktsiyası ornatildi: hám isbilermenlerdiń avtonom hám induktsiyalanǵan investitsiyalarǵa bolǵan talap funktsiyası : dáwirige shekem bir az waqıt dawamında, isbilermenler 250 kún ishinde avtonom investitsiyalardı talap etkende, ekonomika dinamikalıq teń salmaqlılıqta iye boladi. Bul sonı ańlatadı, hár bir dáwirde 1500 dana islep shıǵarılǵan.jeńillikler, sonnan 50 + 0. 8 • 1500 = 1250 úy xojalıqları tárepinen tutınıladi. dáwirinen baslap isbilermenler avtonom investitsiyalar kólemi 350 kundi uyımlastırıwı kerek degen sheshimge keledi.
Bul sheshimdi ámelge asırıw nátiyjesinde ( jalpı talap izbe-iz ózgeredi) hám 6 -suwrette keltirilgen hám η dıń tórt qıylı kombinatsiyası menen milliy dáramat ham

6 -súwret - hám η hár qıylı kombinatsiyaları menen avtonom talaptıń ózgeriwi nátiyjesinde milliy dáramat dinamikası.

III. JUWMAQLAWSHI BÒLIM

Kórip shıǵılǵan Samuelson-Xiks modeli ekonomikalıq sistemada endogen (óz-ózinen islep shıǵaratuǵın ) ciklliq terbelislerdiń payda bolıwı sebepleri hám faktorları tuwrısında juwmaqlar shıǵarıw imkaniyatın beredi. Terbelisli processler modellerinde etilgen shamalardıń abstraktlıǵına qaramay, analiz tiykarında alınǵan juwmaqlardıń saldamlılıǵı hám ashıqlıǵın atap ótiw múmkin emes.

Ekonomika pániniń dástúriy tarawlarına tiyisli ekonomikalıq dinamikanıń teoriyalıq izertlewlerinde investitsiyalardıń minez-qulqlarına úlken itibar beriledi. Ekinshisi investitsiyalar kólemi hám - ekonomikalıq sistema paydası, dáramat, bántlik, procent stavkası hám basqalar ortasındaǵı óz-ara baylanıslılıq formasında usınıs etiledi.
Biraq, joqarı konvensiyag’a iye bolǵan haqıyqıy terbelis processlerin ciklliq dep esaplaw múmkin, bul basqıshlardıń qatań chastotasın emes, bálki cikl basqıshlarınıń izbe-iz ózgeriwin yadda tutadı. Bunday processlerdiń anıqlaw xarakteristikasın beriw ushın ekonomikalıq ózgeriwshilerdiń, tártipsiz dinamikasın anıqlaw ushın modellerdi jaratıw kerek. Sońǵı waqitlarda traektoriyalardıń tártipsiz xarakterleri menen deterministik dinamikalıq modellerdiń qızıqlıǵın asırıwǵa urınıslar boldı.
Bul tarawdaǵı izbe-iz teoriyalıq imaratlar, birinshi náwbette, ishki ekonomikalıq rawajlanıw mexanizmlerin túsindiriw, háreketlendiriwshi kúshlerdi anıqlaw, xarakteristika sebepleri hám ekonomikalıq sistemadaǵı ózgerislerdi ámelge asırıw quralların óz ishine alıwı kerek dep qaraladi.

1.