Jıllılıq ótkeriw Jıllılıq almasıw processi haqqında ulıwma túsinikler

4.3. Jıllılıqtıń nurlanıwı
Jjıllılıqtıń nurlanıwı tolqın uzınlıqları spektrdiń kóz ilmes bóliminde bolıp, 0,8-40 mkm aralıǵında boladı. Olar jaqtılıq nurları 0,4…0,8 mkm den tek tolqın uzınlıqları menen parıqlanadı. 4-2 kestede nurlanıw túrine qarap tolqın uzunlıqlarınıń ózgeriwi haqqında maǵlıwmatlar keltirilgen.
4-2 keste

Elektromagnit tolqınlarınıń ulıwmalıq klassifikaciyası

Nurlaniw túri	Tolqin uzunliǵi, m
Kosmoslıq  - nurlanıw Rentgen Ultrafiolet Kóz sezetuǵin Jıllılıq (infraqizil) Radio tolqınlar	0,0510^-12 0,0510^-12 0,110^-12 10^-12 2010^- 9 2010^- 9 0,410^- 6 0,410^- 6 0,810^- 6 0,810^- 6 0,810^- 3 0,210^- 3 х10^- 3

J ıllılıq hám jaqtılıq nurlanıwınıń tabiyatı bir qıylı bolıp, uluwma nızamlıqlar menen xarakterlenedi, yaǵnıy bir jınıslı hám izotrop ortalıqlarda nurlanıw energiyası tuwrı sızıq boylap tarqaladı. Jıllı denelerden tarqalip atırǵan aǵım nurları basqa denege túskende, energiyanıń bir bólegi jutıladı Q_jut, bir bólegi qaytarıladı Q_qay hám bir bólegi turaqlı Q_ót ótip ketedi.

Onda energiyanıń uluwma balansı:

(4.40)

Yáki usı balanstıń uleslerdegi kórinisi:

(4.40а)

Bul jerde Q_jut/Q_nur – deneniń nurlanǵan jıllılıqtı jutıw qábiletin; Q_qayQ_nur – deneniń nurlanǵan jıllılıqtı qaytarıw qábiletin; Q_ót/Q_nur– deneniń nurlanǵan jıllılıqtı ótkerip jiberiw qábiletin xarakterleydi. Ulıwma aytqanda hár bir qatnas 1 ge teń bolıwı múmkin, eger qalǵan eki qatnas nólge teń bolsa.