Jizzax politexnika instituti

3.12. Hakamlik qilish

Har bir о’yin obyektiv va odilona hakamlikni talab qiladi. Agar belgilangan qoidalarning bajarilishini diqqat bilan jiddiy kuzatilmasa, о’yin о’zining ta’limtarbiyaviy qimmatini yо’qotadi. Hakamlikni kо’pincha о’yin rahbarining о’zi bajaradi. Ammo bu ishni о’ynovchilardan birortasi (bolalarning о’zlari saylagan yoki о’qituvchi tayinlagan о’quvchi) bajargani ma’qulroq. Bu tadbir bolalarda tashkilotchilik malakalarini tarbiyalashda yordam beradi. Agarda о’yinda bolalardan birortasi hakamlik qilsa, rahbar о’zining fikr-mulohazalarini о’ynovchilarga hakamlik vazifasini bajarayotgan о’quvchi orqali aytadi.

Rahbar-hakam о’yinning borishini diqqat bilan kuzatishi va imkon boricha har bir о’yinchini nazorat qilib turishi lozim. Faqat shundagina о’yinning natijasiga obyektiv baho berish mumkin. Shuni unutmaslik kerakki, holis turmagan hakamga о’ynovchilar ishonmay, u bilan hisoblashmay qо’yadilar. Bunday hakamning obrо’si qolmaydi.

Rahbar-hakam guruhlarning kuchi va ulardagi о’yinchilarni soni teng bо’lishini, shuningdek, ishtirokchilar kchkn bir xil sharoit yaratilishini, ya’ni ular о’ynaladigan joy, asbob-anjomlar va boshqalar bilan bir xil ta’minlanishini hisobga olishi lozim.

Hakam о’yinda qо’polliklarga yо’l qо’ymasligi, о’yin usullarining tо’g’ri bajarilishini kuzatib turishi, о’yindagi harakatlarni takomillashtirishga va chaqqonlikni orttirishga e’tibor berishi kerak. Hakam о’yin jarayonida tarbiyachi rolini ham bajarishi, bolalarga kelgusida zarur bо’ladigan xislatlarni va malakalarni shakllantirishi, hamda mustahkamlashi kerak.