Jizzax politexnika instituti huzuridagi sharof rashidov politexnika texnikumi

Asosiy sharbat tashish davrida ona arining tuxum qo'yishini, lichinkalar yetishtirishini cheklab qo'yish
Asalarichi mahsuldorligi yuqori oilalami tayyorlab, ularning kuchi sharbat ajratish davrida bir tekisda bo'lishi uchun sharoit yaratib berishi kerak.
Bizga ma'lumki, asosiy sharbat tashish vaqtida asalarilar tez ishdan chiqib, kundan-kunga kamayib boradi. Agarda ulaming o'rnini yosh arilar to'lg'azib turmasa, u ari oilasi juda kuchsiz- lanib qoladi. Shuning uchun asosiy sharbat tashish davri boshlangunga qadar ko'p sonli ishchi arilar bilan bir qatorda, iloji boricha lichinkalarning soni ham ko'p bo'lishi kerak. Lekin asosiy sharbat tashish davrida ona arining ko'p tuxum qo'yishi oilaning ko'p sharbat tashishiga ta'sir ko'rsatadi, chunki arilarning bir qismi lichinkalami boqish bilan band bo'ladi, kam sonli ari dalaga uchadi va uyada qolganlari ko'p oziq iste'mol qiladi. Natijada arixonaning daromadi kamayadi. Sharbat ko'p kelayotgan paytda arilar hamma bo'sh inchalarga sharbat qo'yib, ona arining tuxum qo'yishini tabiiy ravishda cheklab qo'yadilar. Tabiatdan sharbat kam kelsa, bu hoi lichinkalami yetishtirishga salbiy ta'sir ko'rsatadi. Tabiatdan bir oz sharbat kelib tursa, oilaning tez rivojlanishi uchun yaxshi sharoit yaratiladi: ona ari ko'p tuxum qo'yadi. Arilar sharbat tashishga ko'proq uchib chiqishi uchun sharbat kelish davrida ona arining tuxum qo'yishi cheklab qo'yiladi. Bunday yo'llarni qo'llashda asosiy sharbat beruvchi o'simliklarning xususiyatigina emas, uning necha kun sharbat berish qobiliyatiniham hisobga olish kerak, aks holda, ari oilasining kuchi kamayib, asal to'plashi kamayib ketishi mumkin.
Arilarning lichinkalari 21 kundan keyin inchadan chiqadi va oradan 3-4 kun o'tgach, ya'ni 25-kundan boshlab uya ichida ish bajarishga kirishadi.
Agar yaxshi qaralgan oilada asosiy sharbat ajratuvchi o'simlik gullaguncha ona ari to'xtovsiz tuxum qo'ygan bo'lsa, u holda asosiy sharbat tashish vaqtida oilada 25 kun ichida yosh arilar yetishib o'layotgan qari arilarning o'rnini to'ldirib turadi.
Mabodo arixonada arilar soni yetarli bo'lsa, u holda arilarning hamma kuchini ko'p asal yig'ishga qaratiladi. Ari oilasida arilarning soni ko'payishi bilan ularni asal yig'ish, mumkatak incha torttirish yoki bo'lmasa asosiy asal ajratuvchi o'simliklar gullagunga qadar ko'p sonli yosh ari lichinkalarini boqish bilan band qilish zarur.