Jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti sport metrologiyasi fanidan amaliy mashg‘ulotlar

Mustaqil ishlash uchun vazifalar

1. Umumta’lim maktabida 13-15 yoshdagi 10 ta o‘g‘il bolani joydan uzunlikka sakrash ko‘rsatkichlar o‘lchangan:

X: 133, 128, 135, 138, 131, 124, 114, 111, 115, 128, 125, 112
Yugurib kelib uzunlikka sakrash
Y: 153, 148, 155, 158, 161, 124, 134, 151, 125, 138, 145, 132
natijalari ishonchli yoki yo‘qligini aniqlang.
2. O‘quvchilarning uzunlikka joydan turib sakrashda olingan natijalar quyidagilar:
a) 148, 146, 142, 136, 132, 129, 132, 131, 129, 127
Ularning musobaqada olgan o‘rinlari:
b) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
natijalari ishonchli yoki yo‘qligini aniqlang.

8. Korrelyatsion tahlil. O‘lchash natijalarining o‘zaro bog‘liqligi

Sport sohasida olib boriladigan tadqiqotlarda o‘rganilayotgan ko‘rsatkichlar orasida ko‘pincha bog‘lanish mavjud bo‘ladi. Bu bog‘lanishlarning ko‘rinishi turlicha.

1. 
   Funksional bog‘lanish – biron–bir ko‘rsatkichning har bir qiymatiga boshqa ko‘rsatkichning qat’iy aniqlangan qiymati mos keladigan bog‘lanish.
   
2. 
   Statistik bog‘lanish – biron–bir ko‘rsatkichning bir qiymatiga boshqa qo‘rsatkichning bir nechta qiymatlari mos keladigan bog‘lanish.
   

Statistik bog‘lanishlar orasida muhim ahamiyatga ega bo‘lgani korrelyatsion munosabatlardir. Korrelyatsiya, bir ko‘rsatkich o‘rtacha qiymatining boshqa ko‘rsatkichga bog‘liq holda o‘zgarishini xarakterlaydi. Bunday bog‘lanishlarni tekshirish uchun ishlatiladigan statistik usul korrelyatsion tahlil deyiladi.
Korrelyatsiya maydoni. Ko‘rsatkichlar orasidagi bog‘lanishlarni XOY tekisligida grafik ko‘rinishida tasvirlash mumkin (rasm 8.1).

Rasm 8.1. Korrelyatsiya maydoni
Agar, sochilish nuqtalarini ellips ko‘rinishda tasvirlash mumkin bo‘lsa, bunday bog‘lanish chiziqli bog‘lanish bo‘ladi. Agar, ellipsning og‘ishi o‘ng tomonga bo‘lsa, bog‘lanish musbat, og‘ish chap tomonga bo‘lsa, manfiy bog‘lanish bo‘ladi.
Ixtiyoriy korrelyatsiya koeffitsientining absolyut qiymati 0 va 1 orasida yotadi. Agar r = 1 bo‘lsa, funsional bog‘lanish;