Jismoniy tarbiya

M aktabda  ,,Alpomish“  va  ,,Barchinoy“ 
nishondorlarini  tayyorlash 
ishlari
Maktablarda  ,,Alpomish“  va  ,,Barchinoy“  majmuyi  b o ‘yicha 
ish  tartiblarini  o ‘rgatish,  m ajm ua   m e ’yorlari  a n c h a   yuqori 
b o ‘lganligi  u c h u n   ularni  o ‘zlashtirishda  m a ’lum  muddat  tayyor- 
garlik  talab  etiladi.
,,A lpom ish“  va  ,,B arch in o y “  b o ‘yicha  ishlar  o ‘q uvchi- 
larning  jismoniy  tayyorgarlik  darajasini  va  ularning  salomatlik 
holatlarini  aniqlashdan  boshlanadi.  Bu  m a ’lumotlarni  o ‘qituv- 
chilar  o k ta b r-n o y a b r  oylariga  t o ‘plashi  m um kin.  Bu  ishlar 
bilan  baravar,  suzishni  bilmaydigan,  ,,A lpom ish“  va  „Bar- 
c h i n o y “  m e ’yoriy  n o r m a s i n i  t o p s h i r i s h d a n   o z o d   e tilg a n  
o ‘quvchilarni  aniqlab  boriladi.
Bunday  m a ’lumotlar  o ‘qituvchiga  keyingi  ishlarida  topshi- 
ruvchilarning  sonini  aniq  bilish,  o uquv  reja  ishlaridagi  kamchi- 
liklarni  aniqlash,  har  bir  sinfdan  nishondorlarni  tayyorlash 
u ch u n   o ‘quvchilar  sonini  aniqlash,  ularning  dastlabki  tayyor­
garlik  darajasini  hisobga  olish  imkonini  beradi.
,,A lpom ish“  va  ,,B archinoy“  majmuyi  b o ‘yicha  h a m m a  
is h la r n i  ta sh k il  etish  u c h u n   m ax su s  k o m issiy a  tu z ila d i, 
ularning  ro‘yxati  maktab  direktori  buyrug‘i  bilan  tasdiqlanadi. 
Komissiya  tarkibiga  quyidagilarni  kiritish  tavsiya  etiladi:  maktab 
d ir e k to r i,  sin fd an   ta sh q a ri  ishlar  ta sh k ilo tc h is i,  jis m o n iy  
ta rb iy a  o ‘qitu v ch ilari,  b o s h la n g 'ic h   harbiy  t a ’lim  rah b ari, 
shifokor,  katta  tarbiyachi,  turistik  ishlarini  tashkil  etuvchi, 
jismoniy  tarbiya  sport  jamoasi  kengashi  raisi.
Amaliyot  ko'rsatishicha,  talab  va  m c ’yorlarni  topshirishga 
tayyorgarlikning  eng  qulay  va  yaxshi  shakli  —  m u n tazam  
faoliyat  k o ‘rsatayotgan  um um iy  jismoniy  tayyorgarlik,  „Alpo- 
m i s h “  va  ,,B a rc h in o y “  g u ru h lari  t o ‘garaklari  hisoblanadi. 
G u ru hlar  bir  xil  tayyorgarlikdagi  va  yoshdagi  o ‘quvchilardan 
tuzilsa,  maqsadga  m uvofiq  b o lad i.
134

---

Mashg‘uJotIarni  o ‘tkazishga,  ayniqsa,  kichik  va  o ‘rta  gu- 
ruhlarga  jam oatchi  instruktorlar  jalb  ctiladi.
T a y y o rg a rlik n in g   m a ’lum  d av rla rid a  m a sh g ‘u lo tla r n in g  
vazifasi  va  m a zm u ni,  m e ’yorlarni  topshirish  jadvali,  „Alpo- 
m ish“  va  ,,Barchinoy“  majmuasining  lalablari  aniqlanadi.
,,A lpom ish“  va  ,,B arch in o y “ ,  u m u m iy   jism o n iy   tarbiya 
guruhlarida  mashqlanish  mashg'ulollarini  tashkil  etish  jismoniy 
tarbiya  darsiga  o ‘xshaydi.
,,Alpomish“  va  ,,Barchinoy“  guruhlaridagi  ishlarni,  alo­
hida,  bir-biridan  ajratish  maqsadga  muvofiqdir.  Agar,  masalan, 
qizlarga  ,,A lp o m ish “  va  „ B a rc h in o y "   m c ’yorlar  no rm alari 
b o ‘yicha  koptokni  yoki  granatani  uloqtirish  o ‘quv  m c ’yorlarini 
topshirish  qiyin  b o ‘lsa,  shu  mashqlarning  bajarilishini  t a ’m in ­
lash  uchun  muskul  kuchini  rivojlantirishga  katta  c'tib or  berib, 
uyga  vazifa  ham   berib  borish  maqsadga  muvofiqdir.  K o ‘pchiIik 
bolalarga  turnikda  tortilish  m e ’yorini  topshirish  qiyin.  Shunday 
ekan,  t o ‘garak  m ashg‘ulotlarida  muskul  kuchini  rivojlantirishga 
yordam  beradigan  mashqlarni  yelka  kamariga  ko‘proq  berib 
borish  kerak.  0 ‘quvchilarda  bunday  alohida  muskul  guruhlari 
rivojlanishi  orqada  qolishini,  ishlarni  rivojlantirish  jarayonida, 
albatta,  hisobga  olish  kerak.
Majmuiy  m e ’yorlarni  qabul  qilish  b o ‘yieha  musobaqalarga 
jiddiy  tayyorgarlik  k o ‘rish  kerak.  H ar  bir  musobaqa  bolalarda 
m uhim   voqea  sifatida  iz  qoldirishi  kerak.  Alohida  hollarda 
m e ’yorlarni  nazorat  darslarida  qabul  qilish  mumkin.  H ar  bir 
m e ’yor  b o ‘yicha  musobaqalarni  yiliga  2—3  m arta  o ‘tkazish 
zarur.