Jismoniy tarbiya

M a sh g ‘ulotlarn in g  sh a ro itg a   m uvofiqligi. 
M a s a l a n ,  
nostandart  jihozlarga  ega  bo'lib,  bir  b u tun  o'rgatish  metodida 
ham ,  eng  qulay  dars  unumdorligiga  erishish  m um kin.  Agar 
sport  zalida,  deylik,  ikki-uchta  arqon  b o is a ,  osilishga  o'rgata 
borib,  osilishning  asosiy  unsurini  o 'rgatishda  frontal  usulni 
q o 'llash   im k o nin i  beruvchi  y o rd am c h i  m ashqlarni  bajarish 
maqsadga  muvofiqdir.
0 ‘rgatish  usullarining  tasnifl
M etodlarning  h ar  xil  bclgilnriga  muvofiq  bir  necha  tasnifl 
mavjud.  U lar  bir-biriga  zid  bo'lm asdan,  o'rgatish  jarayonini 
h a r   to m o n d a n   o ch ib   beradi.  Farqlash  kerak,  b irin c h id a n , 
bolaning  bilish  faolligini  aks  cttiruvchi  usul,  yoki  eshitgan  va 
ko'rganini  eslash  usullari;  ikkinchidan,  o'qituvchi  o 'z  bilim- 
larini,  malakalarini  so'z  yordamida  anglashi  va  namoyish  qilish 
usuli;  uchinchidan,  eshitish,  kuzatish  va  harakatlarni  bajarish 
orqali  o'quvchilarning  bilim  va  malakasini  oshirish  usullari.
Sanab  o'tilgan  u ch ta  tasnifdan  jismoniy  tarbiyada  eng  ko'p 
tarqalgani  oxirgisi.  C hunki  bunda,  o'quvchilardan  faqat  bilim­
lar  talab  qilinibgina  qolm asdan,  harakat-faoliyatlar  sistemasi 
bilan  amaliy  bilimlar  o'quv  materialida  yetarlicha  aks  ettirilgan.
O 'q u v c h ila r n in g   bilim   va  m alaka  olishlarini  o 'rg a n is h  
uslublarining  ham m asi  u ch   guruhga  bo'linadi.
6  — 
T. 
Usmonxo'jayev  va  boshq. 
81

---

Ucli  guruhdagi  metodlarning  mavjudligi  organizmning  har 
xil  anali/atorlari  sistemasi  yordamida  o ‘quvchilarning  o ‘rgani- 
layotgan  faoliyatlar  bilan  tanishuvini  t a ’minlaydi:  bola  ting- 
laydi,  ku/atadi,  harakat  jarayonida  o ‘zini  sezadi.  Ishga  ikkala 
signal  sistemasi  jalb  etiladi.  Faoliyatlarga  o'rgatishda  amaliy 
iislublar  asosiy  ahamiyatga  ega  b o ia d i.
Mar  bir  m etodlar  guruhi  pedagogik  faoliyatda  bir  necha 
ko'rinishga  ega.