Jismoniy tarbiya


Egiluvchanlik  va  uni  tarbiyalash  uslubiyoti



Download 4,31 Mb.
Pdf ko'rish
bet76/199
Sana26.09.2021
Hajmi4,31 Mb.
#186229
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   199
Bog'liq
jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyoti. ikkinchi nashr

Egiluvchanlik  va  uni  tarbiyalash  uslubiyoti
Egiluvchanlik  bu  —  odam ning  harakatni  katta  amplituda 
bilan  bajara  olish  qobiliyatidir.  Bu  sifat  harakatchanlikning 
rivojlanganligi  bilan  aniqlanadi.  „E giluvchanlik41  te rm in id an  
butun  tana  b o ‘g‘inlarida  harakatchanlik  mavjud  b o ‘lgandagina 
foydalanish  maqsadga  muvofiqdir.
O dam da  b o ‘g ‘inlar  harakatchanligi  vujudga  kelishining  ikkita 
asosiy  shaklini  ajratish  mumkin:  1)  passiv  harakatlarda  ish- 
chanlik;  2)  faol  harakatlarda  ishchanlik.  Passiv  harakat  tashqi 
kuchlar  t a ’siri  natijasida  amalga  oshiriladi.  Faol  harakatlar 
m a ’lum  b o ‘g ‘in  orqali  o ‘tayotgan  muskul  guruhlarining  ishi 
hisobiga  bajariladi.
Oddiy  sharoitda  odam   katta  anatom ik  (chegaralangan)  qism 
harakatchanligidan  foydalanadi  va  d oim o  katta  passiv  h ara­
katchanlik  ehtiyojini  saqlab  qoladi.
B o‘g ‘inlar  harakatchanligi  talab  qilinadigan  yengil  atletika, 
gimnastika,  suzish  mashg‘ulotlari  jarayonida  anatom ik  harakat-
66


chanlikning  faqat  80—95  foizidan  foydalaniladi,  xolos.  lio'g'in 
lar  harakatchanligiga  t a ’sir  etuvchi  maxsus  jismoniy  mashqlar, 
organizmning  rivojlanish  yoshini  tabiiy  borish  bilan  kclishilgan 
holda  olib  borilm og‘i  zarur.
Egiluvchanlikni  tarbiyalashni  10— 14  yoshlardan  maqsadga 
muvofiq  tarzda  amalga  oshirila  boshlansa,  katta  samara  beradi 
yoki  14  y o sh   va  u n d a n   k e y in ro q   b o s h la n s a ,  b o ‘g ‘in Iar 
harakatchanligini  takomillashtirish  katta  qiyinchilik  bilan  amalga 
oshiriladi.  B o‘g ‘inlar  harakatchanligi  10—14  yoshlarda,  katta 
o ‘quvchilarda  esa  nisbatan  ikki  m arta  samaraliroq  rivojlanadi.
Egiluvchanlik  gavdani  oldinga,  orqaga,  y o n   to m o n larg a 
bukish  darajasi  bilan  aniqlanadi.
G avdaning  egiluvchanlik  darajasini  aniqlash  u c h u n   ska- 
meykaga  chiqib  turib,  oyoqlar  tizzasini  bukm asdan  oxirigacha 
oldinga  engashish  kerak.  Masofa  (sm)  skameykaning  chetidan 
q o ‘lning  uchinchi  barm o g ‘igacha  o ‘lchanadi.  Agar  barmoqlar 
skameykaning  chetiga  yetmasa,  harakatchanlik  kattaligi  minus 
belgisi  bilan  belgilanadi,  agar  pastga  tushsa  —  plus  belgisi  bilan 
belgilanadi.  B o‘g ‘inlar  egiluvchanligining  yaxshi  k o ‘rsatkichi 
Q10  — Q16  sm  katta-kichikligi  bilan  belgilanadi.
Egiluvchanlikni  tarbiyalashning  butun  jarayonini  uch  bos- 
qichga  b o ‘lish  m um kin:  ,,B o‘g ‘inlar  gim nastikasi“  bosqichi; 
h ara k a tc h a n lik n i  rivojlantirishning  m axsuslashgan  bosqichi; 
b o ‘g ‘inlar  harakatchanligini  erishilgan  darajada  ushlab  turish 
bosqichi.

Download 4,31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   199




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish