Jismoniy tarbiya nazariyasi va usuliyati

Mashq uslubiyati juda xilma-xildir. Maktab yoshigacha bolalarda xarakatlar va jismoniy mashqlar birvarakayiga xamma uchun umumiy xolda ko‘rsatish va bajarish ko‘proq olinagn jismoniy mashqlar bolaning anatomik-fiziologik qobiliya-tiga mos kelsin. Bu yoshda ko‘proq dinamik xarakterdagi mashqlar tanlab olinishi, bir yo‘la ko‘plab asosiy muskul guruxlariga, organizmiga fiziologik taosir o‘tkaza oladigan, chaqqonlikni, xarakat koordinatsiyasini rivojlantirishga sharoit yaratadigan-lardan foydalanish lozim. Bu talablarga jismoniy mashqlarni velosipedda yurish, suzish, xarakatli o‘yinlar, sport o‘yinlari elementlaridan olingan mashqlar javob beradi.

Maktab yoshigacha bo‘lgan bolalarga statik xarakterdagi jismoniy mashqlar berish tavsiya etilmaydi. Bu mashqlar nerv tizimi va muskullarni toldiradi, qon aylanish va nafas olishini buzadi, to‘liq muskul qisqarishini talab qiladigan kuch mashqlari muskul va nerv bo‘inlarini ishlarini susayti-radi. Yoshi ulaygan sari jismoniy mashqlar xam o‘zgartiriladi va qiyinlashtiriladi. Bolalar yaslisi va bochalarida berilla-digan mashqlar «Maktabgacha yoshdagilar jismoniy tarbiyasi dasturi»da (1994) berilgan.