Jismoniy tarbiya nazariyasi va usuliyati

Ko‘rgazmalilik uslubiyati xamma yoshdagi guruxlarda yoshning katta-kichikligiga, xarakat malakasi zaxirasining ko‘p yoki ozligiga qarab qo‘llashning mezoni belgilanadi.

Eng kichik yoshdagilarda xarakat malakasi zaxirasi kam bo‘lib, ularda mashqlar xaqida tasavvur xosil qilish juda qiyin bo‘ladi. Mashqga o‘rgatish uchun ko‘rgazmalik uslubiyatidan ko‘proq foydalaniladi. Jismoniy mashqlarni ko‘rsatishdan tashqari ko‘rgazmali qurol, rasmlar, fotorasmlar, chizmalar, maketlardan foydalanish mashulot paytida mashq texnikasini egallashni osonlashtiradi. Xarakatga o‘rgatishda taqlid qilish mashqlari yuqori samara beradi. Xarakatni bajarishda o‘sha xarakatni xayvonlar, qushlar va boshqa jonivorlar xarakati misolida o‘qitish bolalarda obraziga kirib bajarishga qiziqishni shakllantiradi va taolim jarayonini faollashtiradi.

Bu uslubni bolalar qancha kichik yoshda bo‘lsa shunchalik qiziqib bajaradilar. Bu yoshdagilarga ko‘rish va jismlarga qarab mo‘ljal olish, qobiliyatini o‘stirishni axamiyati katta. U o‘z navbatida bajarilishi qiyin jismoniy mashqlarni baja-rishni osonlashtiradi. Masalan: baland osib qo‘yilgan jismdan oshirib uloqtirish, bunda tana orqaga bukiladi, tananing oirligi orqada turgan oyoqqa yuklanadi, yoki sakrab, osib qo‘yilgan! Buyumga yetish, o‘yinchoqlar, boshqa jismlar ilib qo‘yib bajartirishni samarasi yuqori bo‘ladi.

Bolalarni mashqlarini qo‘rqmay bajarishga o‘rgatish muximdir. Xarakat malakasini shakllantirishda ritm, tempni xis qildirish, ko‘pik, aytishuv bilan o‘ynaladigan o‘yinlarga musiqa tavsiya qilinadi.