Jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy fiziologik asoslari

“JISMONIY TARBIYA GIGIYENASI VA SPORTNING TIBBIY FIZIOLOGIK ASOSLARI” FANIDAN GLOSSARIY


Tibbiyot – bu ilmiy bilimlar va amaliy faoliyat tizimi bo`lib, uning maqsadi sog`liqni saqlash va mustahkamlash, odamlar umrini uzaytirish, kasalliklarning oldini olish va davolashdir.
Nazariy tibbiyot – bunga odam anatomiyasi, odam fiziologiyasi, gigiyena, sanitariya, epidemiologiya, mikrobiologiya, va boshqa tibbiy fanlar kiradi.
Klinik tibbiyot – bunga terapiya, xirurgiya, akusher – ginekologiya, pediatriya, nevropatologiya, psixiatriya, urologiya, endokrinologiya, yuqumli kasalliklar, dermatologiya va venerologiya, quloq, tomoq, burun (LOR), ko`z kasalliklari va boshqa tibbiy fanlar kiradi.
Sport vrachlik nazorati xonasi.
Bu shahar va tuman markazidagi maxsus belgilangan poliklinikada, shuningdek, yirik o`quv yurtlari, yirik sport inshoatlari (stadion, sport zali, sport markazi) da, yirik ishlab chiqarish korxonalarining tibbiy-sanitariya bo`limida tashkil etiladi.
Sport vrachlik nazorat dispanseri - viloyat markazida va viloyatning yirik shaharlarida joylashadi. Sog`liqni saqlash boshqarmasi rahbarligida sport tashkilotlari bilan hamkorlikda faoliyat ko`rsatadi.
Sog`liq - odam organizmining biologik, jismoniy, ruhiy holatlari, mehnat faoliyatining muvozanatlashgan birligi, baxt - saodatdir. U odam mehnat unumdorligini, mamlakatning iqtisodiy qudratini, xalq farovonligini rivojlantirishning muhim shartidir. Xalq sog`lig`ini muhofaza qilishga qaratilgan barcha chora - tadbirlarda faol ishtirok etish har bir fuqaroning yuksak burchi bo`lmog`i lozim.
Kasallik - qandaydir noqulay ta`sirotlar natijasida organizmning biologik, jismoniy, ruhiy holatlari va mehnat faoliyatining buzilishidir.
Etiologiya – yunoncha so`z bo`lib, etio-sabab, logos- fan ma`nosini bildirib, kasallikni vujudga keltirgan sabablarni o`rganadigan maxsus fan.
Kasallikning tashqi sabablari - fizikaviy; - kimyoviy; - biologik; - alimentar; - ijtimoiy; - kam harakatlanish (gipodinamiya) tufayli yuzaga keladigan kasalliklar; - me`yoridan ortiq harakatlanish (giperdinamiya) tufayli yuzaga keladigan kasalliklar; - psixogen ta`sirlar natijasida yuzaga keladigan kasalliklar.