Jismoniy rivojlanish

Noparametrik usul
Bu usul sentil tipidagi jadvallarni qo`llanishiga asoslangan.Jadval asosida bolaning ko`rsatkichlari qaysi oraliqqa to`g`ri kelishini aniqlash lozim(bo`yi, vazni, ko`krakqafasi aylanasi).
Bolaning bo`yi, vazni, ko`krak aylanasi kabi ko`rsatkichlarini baholagandan so`ng sentil jadvali asosida qaysi koridorga kirganligiga qarab uning jismoniy rivojlanishi aniqlanadi.
Xulosa:

• 
  0-2 garmonik rivojlanish
  
• 
  3 – disgarmonik rivojlanish
  
• 
  4-7 o`ta disgarmonik rivojlanish.
  

Tana vazni indeksi
Tana vazni indeksi (TVI) yoki indeks Ketle butun dunyoda garmonik rivojlanishning eng yaxshi ko`rsatkichi hisoblanadi.Quyidagi formuladan iborat:
TVI=Vazn (kg) / bo`y (m) ²

Jadval № 3-4. Turli yosh uchun tana vazni indeksi ko`rsatkichlari.

Yoshi	O`g`il va qizlar	O`g`illar	Qizlar
6-8	16
9-10	17
11	18
2	19
3-16		20
17		21
13-14			20
15-17			21

Tana vazni ortiqcha bo`lishini aniqlash zaruriy ko`rsatkichga 2 shartli belgi qo`shiladi. Masalan, 6-8 yoshli bolalarda ortiqcha vazn18 (16+2),9-10 yoshli bolalar uchun 19 (17+2) dan boshlanadi va hokazo.

Ortiqcha vazn «1» bilan, qolgan hollarda «2» bilan baholanadi.
Bola jismoniy rivojlanishini sifat baholash undagi ma`lum muddatlarda aniqlangan ketma- ket o`lchashlarni tahlil qilib o`tkaziladi.

• 
  1 yoshgacha (har oy)
  
• 
  3 yoshgacha (kvartalda 1 marta)
  
• 
  3-7 yosh (yilida 2 marta)
  
• 
  7-17 yosh (yilida 1 marta)
  

Regression analiz usuli
Jismoniy rivojlanishni baholashda regression analiz usuli eng adekvat hisoblanadi. Normativlarni ishlab chiqishda asos sifatida tana uzunligi va vaznning korrelyasion bog`liqligi olingan. Ularni ishlab chiqarishda material sifatida turli xil etnik va territorial guruhlarga oid bo`lgan bolalarning tekshirish natijalari olingan.
Bu usuldan bolalar kollektivlarida pediatr, endokrinolog, genetik va boshqa mutaxasislarning chuqur tibbiy ko`riklarida qo`llaniladi. 1 oylik bolaning jismoniy rivojlanishini yoshiga taxminan to`g`ri kelishini aniqlashning birlamchi tibbiy bo`g`imda aniqlash uchun undagi tana vazni normadan og`ishini protsentlarda bilish kifoya (tana vazni normadan u yoki bu tomonga 10% ga o`zgarishi mumkin). Bo`yning normal ko`rsatkichlari og`ishi quyidagilarni tashkil etishi mumkin:1 yoshgacha 4sm, 1-5 yoshda 6 sm, 5-10 yoshda 9 sm, 10-15 yoshda 10 sm.