Jismoniy madaniyat

Tadqiqot 

maqsadi  va  vazifalarni  belgilash:

  ijtimoiy  psixologik  tadqiqot  buyurtmachi  va 

bajaruvchilar o‘rtasidagi munosabat o‘zaro kelishib olinadi.  

Tadqiqot  uchun  sarf  qilinadigan  harajatlar:

  moliyaviy  va  mehnatresurslari 

hisoblab chiqiladi.

37

 

Bunda  maqsad va vazifa anitslab olinadi.  

Maqsad

  -  bu  ongda  oldindan  payqalgan  tadqiqot  natijasidir.  Muammoni 

o‘rganish darajasi, ijtimoiy buyurtma, tadqiqot manfaatlariga bog‘liq bo‘ladi.  

Empirik  (yeksperiment)  tadqiqotning  umumiy  maqsadi:

  ob’ekt  rivojlanish 

turlari, tuzilmasi, o‘zgaruvchanligi va tendensiyalaridir. 

  Bu faktlar turli maqsadlarga qo‘llanishi mumkin: 

  a)nazariy xulosalar olishda; 

  b) o‘rganish metodining effektivligi, bilish imkoniyati orqali xulosalar olishda; 

  v)amaliy maslaxatlar olishda; 

  g)kam o‘rganilgan soha bo‘yicha informatsiya tuplaganda. 

  Ijtimoiy  psixologik  tadqiqot  maqsadi  turlicha  bo‘lishi  mumkin.  Masalan, 

muayyan  ishlab  chiqarish  korxonasida  mehnat  unumdorligini  ko`tarish  muammosini 

ijtimoiy  psixologik  tadqiqot  qilish  zarur  bo`lsa,  bunda  asosiy  maqsad  mehnat 

unumdorligi  pastligining  asosiy  sabablarini  aniqlash,  mavjud  yashirin  iqtisodiy 

imkoniyatlarni  qidirib  topish  va  mavjud  shart-sharoiti  o‘zgarishidan  iborat  bo‘ladi. 

 

Tadqiqotning  asosiy  vazifasi  esa  belgilab  olingan  maqsadning  mazmunan, 

uslubiy va tashkiliy jihatdan yanada oydinlashtirib olishdan iborat bo‘ladi. 

  Ijtimoiy  psixologik  tadqiqotlarda  maqsad-bu  tadqiqotlarni  nazariy  yoki  amaliy 

yo’nalishlarda  bo‘lishini  ko‘rsatuvchi  mo’ljal  vazifasini  o’taydi.  Ayni  vaqtida  dastur 

o‘tkazilayotgan  Tadqiqotqanday    muammoni  hal  etishi  yoki  bunday  xarakterdagi 

natijalarga ega bo‘lishi xususida konkret savollarga javob berishi lozim. 

  Maqsadni  amalga  oshirish jaryonida  bir  yo`la  bir  necha  xil  manzaralarga  duch 

kelish mumkin. Zero, hamma narsa oldindan anits belgilanishi kiyin. Hamma imkoniyat 

 

2.

 Davis S. F. Handbook of Research Methods in Experimental Psychology. - Blackwell Publishing Ltd, 2017. -p.30. 

37

.Davis S. F. Handbook of Research Methods in Experimental Psychology. - Blackwell Publishing Ltd, 2017. -p.31. 

---

199 

 

va  yutuglarni  tula  aniqdik  bilan  hisobga  olishga  o‘rinish  be’manilikdan  va 

shallatsilikdan  boshqa  narsa  emas.  Shu  bilan  birga  barcha  Tadqiqotchi  ko‘tilgan 

natijalardan tashsari yana qo’shimcha natijalar paydo bo‘lishini nazardan sochirmaslik 

kerak. «Agar siz bundaydir yo`llanmagan, kutilmagan xayolingizga keltirmagan narsani 

topishni uylamaydigan bo`lsangiz, siz bu narsani xech qachon topa olmaysiz» degan edi.  

 

Maqsadni  amalga  oshirishda  ba’zan  faqat  gina  asosiy  vazifa  emas,  ikkinchi 

darajali  vazifalarni  ham  bir  yo`la  bajarishga  to‘g‘ri  keladi.  Shunig  uchun  ham  ishda 

asosiy sushimcha u yoki masalalar bir yo`la hal etiladi yoki hal etishning konkret yo`llari 

belgilab beriladi.

3