Jismoniy madaniyat

MUNOSABATLARDAGI TAFOVUT-KONFRANFRANTATSIYA(5.1-chizma).

Konstruktiv

Desturktiv

T araqqiyot, yangilik

Tanlangan-strress
ZIDDIYAT, NIZO

Demak, yuqoridagiholatlarko‘phollardaquyidagiturdaginizolivaziyatlarnikeltiribchiqaradi:

• 
  ta’sirning yo‘nalishiga ko‘ra: vertikal va gorizontal;
  
• 
  nizoni hal qilish usuliga ko‘ra: antogonistik va kelishuvga olib keladigan nizolar - kompromiss;
  
• 
  namoyon bo‘lish darajasiga ko‘ra: ochiq, yashirish, potensial, asosli;
  
• 
  ishtirokchilar soniga ko‘ra: shaxsiy, shaxslararo, guruhlararo;
  
• 
  kelib chiqish tabiatiga ko‘ra: milliy, etnik, millatlararo, ishlab chiqarish, hissiy-emotsional.
  

Agar yuqoridagilarni tahlil qiladigan bo‘lsak, “gorizontal nizolar” hayotda eng ko‘p uchraydi. Bunday nomurosozliklar aksariyat hollarda xodimlar o‘rtasida ayrim a’zolarning ishni yaxshilash, yangi ish metodlarini joriy etish, axloq normalarini himoya qilish, adolat uchun kurash, ilg‘or jamoa a’zolarining shu erdagi ma’naviy muhitni sog‘lomlashtirish borasidagi fikrlarini ayrimlar tomonidan e’tirozlar bilan qabul qilishi natijasida ro‘y beradi.

“Vertikal nizolar” esa ko‘pincha rahbar bilan xodim o‘rtasida sodir bo‘lib, u bir qarashda liderlikka da’vogarlik, yuqoridan tazyiq, pastdan turib boshqa xodimlar yoki kuchlar atrofida birlashish, saralanishlar oqibatida kelib chiqadi. Bunda nizoning tashabbuskori va bosh aybdori kimligiga bog‘liq tarzda uni xal qilish usuli tanlanadi. Masalan, agar boshliq xodimning ishga mas’uliyatsizligidan noroziligi tufayli paydo bo‘lgan nizo bilan uning professionalizm borasida xadeb “o‘zini ko‘rsatayotganligidan” noroziligi tufayli kelib chiqadigan nizoning ham farqi bor.

Har qanday nizoning asl tub mohiyati shundaki, uning paydo bo‘lishi ayrim o‘zgarishlarga olib keladi. Bu o‘zgarish ijobiy o‘zgarishlarni keltirib chiqarsa, uni konstruktiv, salbiy oqibatlar yoki xodimlar qo‘nimsizligini keltirib chiqarsa, distruktiv xarakterli deb ataymiz.