Jins hosil qiluvchi minerallar

Minerallarning qiyofasi. Bu xususiyat uning ichki tuzilishi va hosil bo‘lish sharoiti bilan bog‘liq. Erkin o‘sgan anizotrop mineral yaqqol ifodalangan kristallik shaklga ega bo‘ladi. Odatda minerallar kristall agregatlar va o‘sishmalari ko‘rinishida uchraydilar.

Minerallarning shaffofligi. Moddalarning o‘zidan nur o‘tkazish qobiliyati ularning shaffofligi deb ataladi. Bu xususiyatga qarab tabiatdagi minerallar quyidagi turlarga bo‘linadi:
1. Shaffof minerallar - tog‘ xrustali, island shpati, topaz va boshqalar .
2 .Yarim shaffof - zumrad, sfalerit, kinovar va boshqa minerallar.
3
. Shaffof bo‘lmagan minerallar - pirit, magnetit, grafit va boshqalar .
Lazurit minerali
Minerallarning rangi. Tabiiy birikmalarning rangi kelib chiqishiga qarab uch xil bo‘ladi:
1. Idioxromatik (doimiy)
2. Alloxromatik (o‘zgaruvchan)
3. Psevdoxromatik (qalbaki).
Minerallarning solishtirma og‘irligi (zichligi). Minerallarning solishtirma og‘irligi asosan quyidagicha ikki usul bilan: 1. Mineral siqib chiqargan suyuqlikning hajmini o‘lchash usuli, ya'ni mineral namunasi og‘irligi bilan o‘sha mineral siqib chiqargan suv hajmini o‘lchash usuli bilan.
2. Suvga tushirilgan mineralning yo‘qotgan og‘irligini aniqlash yo‘li bilan (mineral namunasining mutlaq og‘irligini, o‘sha mineralning suvga tushirilishi bilan yo‘qotgan og‘irligiga bo‘linadi) aniqlanadi. Minerallarning solishtirma og‘irligi minerallarni aniqlashda katta ahamiyatga ega bo‘lgan o‘lchamdir. Minerallarning solishtirma og‘irligi 1 dan kichik qiymatdan (tabiiy gazlar, suyuq bitum) 2-3 oralig‘ida o‘zgaradi. Mendeleyev davriy jadvalida joylashgan yengil metallarning tabiiy oksidlari va tuzlarining solishtirma og‘irligi 1 dan 3,5 gachadir.
Mineralning solishtirma og‘irligi gidrostatik tarozida va boshqa asboblar yordamida aniqlanadi. Uni amalda tezgina taxminan aniqlash uchun mineral qo‘lda salmoqlab ko‘riladi va solishtirma og‘irligi jihatidan yengil (2,5 gacha), o‘rtacha (4 gacha) va og‘ir (4 dan yuqori) ekanligi topiladi.