Jinoyat huquqi va kriminologiya

  

 

Jinoyat  protsessual  kodeksining  468,  484-moddalariga  ko’ra,  jazo 

tayinlashning JK 59-moddasida belgilangan tartibiga rioya qilmaslik, ya’ni har bir 

jinoyat uchun alohida jazo tayinlanmasdan, jinoyatlar jami bo’yicha jazo belgilash 

va  alohida  jinoyatlar  uchun  jazo  tayinlab,  jinoyatlar  jami  bo’yicha    qat’iy  jazo 

belgilamaslik, shuningdek adolatsiz jazo tayinlash hukmning bekor bo’lishiga olib 

keladi. 

 

Jinoyat kodeksining 8, 54-moddalari mazmuniga ko’ra, jazo adolatli bo’lishi 

—  har  bir  holatda  individual  tayinlanishi,  jinoyatning  xususiyati  va  ijtimoiy 

xavflilik  darajasiga, aybdorning shaxsiga,  shuningdek jazoni  yengillashtiruvchi  va 

og’irlashtiruvchi holatlarga muvofiq bo’lishi kerak.  

---

27 

 

 

Jinoyatning  ijtimoiy  xavflilik  xususiyati  tajovuz  obyekti  (inson  hayoti  va 

sog’lig’i, mulk, jamoat xavfsizligi va h.k.), ayb shakli, jinoiy qilmishning qonunda 

qaysi toifaga (JK 15-moddasi) kiritilganligi bilan belgilanadi. 

 

Jinoyatning  ijtimoiy  xavflilik  darajasi  qilmish  sodir  etilishi  holatlari  (jinoiy 

niyatning  amalga  oshirilganligi  darajasi  va  bosqichlari  jinoyatni  sodir  etish  usuli, 

zarar  miqdori  yoki  kelib  chiqqan  oqibatlar  og’irligi,  ishtirokchilikda  sodir  etilgan 

jinoyatda sudlanuvchining roli) bilan belgilanadi. 

 

Agar  shaxs  tomonidan  ikki  va  undan  jinoyat  sodir  etilib,  ulardan  ayrimlari 

bo’yicha  shaxs  aybini  bo’yniga  olib  kelgan  bo’lsa,  bu  holat  jazoni 

yengillashtiruvchi  holat  sifatida  faqat  bo’yinga  olish  to’g’risida  ariza  berilgan 

jinoyatlar uchun jazo tayinlash paytida hisobga olinishi kerak.  

 

---

28