Jazodan ozod qilish tushunchasi va turlari

Aybdorni o’z qilmishiga amalda pushaymon bo’lganligi munosabati bilan jazodan ozod qilish

Jinoyat kodeksining 71-moddasiga ko‘ra ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan yoki uncha og‘ir bo‘lmagan jinoyatni birinchi marta sodir etgan shaxs, agar u aybini bo‘yniga olish to‘g‘risida arz qilgan, jinoyatning ochilishiga faol yordam bergan va yetkazilgan zararni bartaraf qilgan bo‘lsa, sud uni jazodan ozod qilishi mumkin.

Bundan oldingi bobda aybdorning o‘z qilmishiga amalda pushaymon bo‘lganligi munosabati bilan jinoiy javobgarlikdan ozod qilish ko‘rib chiqilgan edi. Javobgarlikdan va jazodan ozod qilishning bu har ikki turida shaxsni ozod qilish uchun deyarli qonunda bir xil asoslar nazarda tutilgan. Javobgarlikdan ozod qilishda shaxsga nisbatan jinoiy jazo tayinlanmasdan javobgarlikdan ozod qilinsa, 71-moddada nazarda tutilgan jazodan ozod qilishda esa jinoyat uchun javobgarlikka tortilgan shaxsga nisbatan jinoiy jazo tayinlanib, so‘ngra jazodan ozod qilinadi.

Shaxsni JKning 71-moddasi asosida jazodan ozod qilish uchun quyidagi asoslar bo‘lishi kerak:

1) sodir etilgan jinoyat ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan yoki uncha og‘ir bo‘lmagan jinoyat bo‘lishi;

2) shaxs jinoiy qilmishni birinchi marta sodir qilgan bo‘lishi;

3) jinoyat natijasida yetkazilgan zararni o‘z ixtiyori bilan bartaraf qilgan bo‘lishi;

4) shaxs jinoyatni ochilishiga faol yordam bergan bo‘lishi;

5) o‘z ixtiyori bilan aybini bo‘yniga olish to‘g‘risida arz qilgan bo‘lishi kerak. Ana shu shartlarning barchasi bir vaqtda mavjud bo‘lsagina shaxs chin ko‘nglidan qilmishiga pushaymon bo‘lganligi munosabati bilan jazodan ozod qilinishi mumkin.