Javodbek yo q ubo V ergash hayitboyev huquqshunoslik

m o'ljallan ayotgan x o 'ja lik va boshqa x il fa o liy a tn i am alga
oshirish to 'g 'risid a qaror qabul qilm ishidan oldingi hosqichlarda
bunday faoliyatning ekologik talablarga muvofiqligini aniqlash;
- rejalash tirilayotgan y o k i am alga oshirilayotgan x o 'ja lik va
boshqa x ilfa o liya t a tr o f tabiiy muhif holatiga va fuqarolar sog 'lig ‘iga
salbiy ta 'sir ко 'rsatishi mumkin bo 'Isa, bunday faoliyatning ekologik
xavflilik darajasini aniqlash;
- a tr o f ta b iiy m uhitni m uhofaza qilish va tabiiy resurslardan
oqilona fo yd a la n ish bo'yich a n azarda tu tilayotgan tudbirlarning
yetarliligi va asosliligini aniqlash': .
Ekologik ekspertizaning eng asosiy vazifasi a tr o f tabiiy m uhit 
va aholining hayoti va s o g ‘lig‘iga xavfli va zararli ishlab chiqarish 
va x o ‘jalik obyektlarining t a ’sirlarini oldini olish, b a r ta r a f etish bilan 
b o g ‘liq preventiv c h o ra -ta d b irlarn i am alga oshirishdan iboratdir.
E kologik ekspertiza m u h im va m u r a k k a b faoliyat turi sifatida 
quyidagi um um iy va o ‘ziga xos lamoyillar asosida am alga oshiriladi:
-qonuniylik;
- ekologik ekspertizaning mustaqilligi;
- oshkoraligi;
- ilmiy-texnikaviy asosliligi;
- ekologik xavfsizlik ta lablarini hisobga olishning majburiyligi;
21 H a y itb o y e v E .R . E k o lo g iy a h u q u q i. O 'q u v q o 'lla n m a . — Т.: 0 ‘z M U , 2001, 28-b. 
- « E k o lo g ik e k s p e rtiz a to 'g 'r is id a g i» O 'z R q o n u n i « X alq so 'z i» g a z e ta si, 2000, 
7-iy u n so n i
174
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

- h a r q a n d a y r e j a l a s h t i r i l a y o t g a n x o ‘j a l i k va b o s h q a xil 
faoliyatning ehtimol tutilgan ekologik xavflilik prezumpsiyasi;
- x o ‘jalik va b o s h q a xil faoliyatning a t r o f tabiiy m u h itg a va 
aholining sog‘lig‘iga t a ’sirini baholashning keng k o ‘lamli va keng 
qam rovliligi;
- ekologik ekspertizani o ‘tkazishda jam oatchilikning qatnashishi 
va boshqalar.
E kspertiza natijalari t o ‘g ‘ri, o d ilo n a b o i i s h i uch u n biologik, 
kimyoviy, fizikaviy, texnologik, demografik, agro-ekologik, iqtisodiy 
va b o sh q a ja b h a la rd a g i bilimlarni jam lag an ho ld a keng qamrovli 
ijodiy m eh n at mahsuli b o iis h i va tekshirilayotgan obyektga nisbatan 
real, obyektiv b a h o berilishi kerak.
E k o l o g i k e k s p e r t i z a j a r a y o n i d a tu r l i s h a k l d a g i q u y i d a g i
usullardan foydalangan holda k o ‘zda tutilgan m aq sad g a erishiladi:
- m a ’lum o tlar t o ‘plash — ekspertizadan o 'ta y o tg a n m uayyan 
obyektga tegishli b o 'lg a n barcha axborot, m a ’lum otlarni yig‘ish va 
to'plash;
- u m u m la s h tir is h — o b y e k t h a q id a g i t o ‘p l a n g a n iqtisodiy, 
texnologik, ekologik, gidrologik kimyoviy va b o sh q a m a ’lumotlarni 
o ‘z y o'n alishlari b o ‘yicha m a ’lum tizimga keltirish;
- t a h l i l q ilis h — u m u m l a s h g a n m a ’l u m o t l a r b a n k i n i o ‘z 
y o ' n a l i s h i v a x u s u s i y a t l a r i b o ‘y i c h a a l o h i d a o ‘ r g a n i s h ,
ta sn ifla sh ;
- baholash — ekspertiza o ‘tkazilayotgan obyekt yo'nalishlari, 
b o ‘lim lari, ta s h k il e tu v c h i q is m la ri b o ‘y ich a xavfli va z a ra rli 
darajasini aniqlash;
- xulosa berish — ekspertiza o ‘tkazilayotgan obyektning ekologik 
jih a td a n zararli yoki zararsiz, xavfli yoki xavfsiz, ekologik qoida- 
talab larg a m os keladi yoki u sh b u qoid alarg a zid ekanligi haqida 
yakuniy, adolatli, obyektiv xulosaga kelish.