Variant № 13
1.Қонунчиликни ҳуқуқий, ҳуқуқий-ташкилий таъминлашнинг воситаларига нималар киради?
Қонунчиликни ҳуқуқий, ҳуқуқий-ташкилий таъминлашнинг воситалари назорат ва мажбурлаш ҳисобланади. Ижтимоий бошқариш тизимида назорат ҳокимият субъектлари фаолиятининг амалдаги ҳолати, қарорлар бажарилиши тўғрисида маълумот олиш имконини берадиган энг муҳим алоқа воситасидир. Ундан ижро интизомини ошириш, фаолиятни баҳолаш, нохуш оқибатларнинг олдини олиш, жараённи тезкор тартибга солиш учун фойдаланилади. Назорат қуйидагиларни қамраб олади:
а) назорат остидаги объектлар фаолиятини кузатиш, улар томонидан қоидалар ва топшириқлар бажарилиши тўғрисида объектив ахборотни олиш, маълумотларни тўплаш шакллари — ҳисоботларни маълумотларини ўрганиш, жойларда ҳужжатларни текшириш, инвентаризация, ревизия ўтказиш, тушунтиришлар тақдим этиш ва ҳоказолар;
б) тўпланган ахборотни таҳлил этиш, тенденциялар, сабабларни аниқлаш, прогнозларни ишлаб чиқиш;
в) қонунчилик ва интизом бузилишлари, зарарли оқибатлар, зарар етказилиши, бахтсиз ҳодисалар, мақсадга мувофиқ бўлмаган хатти-ҳаракатлар ва ҳаракатларнинг олдини олиш учун чоралар кўриш;
г) аниқ ҳуқуқбузарликларни ҳисобга олиш, уларнинг сабабларини аниқлаш;
д) зарарли оқибатлар, янги ҳуқуқбузарликларга йўл қўймаслик мақсадида ноқонуний фаолиятга барҳам бериш;
е) айбдорларни аниқлаш, уларни жавобгарликка тортиш; айрим ҳолатларда назорат қилувчи органлар айбдорларнинг жавобгарлиги тўғрисидаги масалани ўзлари ҳал этишга ҳақли, бошқа ҳолатларда буни ваколатли органлар олдига қўйишлари шарт.
2.Жамоатчилик назоратининг асосий мақсади нимадан иборат?
Жамоатчилик назорати учун ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш, тушунтириш ва тарбиявий йўналиш хосдир. Жамоатчилик назоратини ўтказиш кўникмаларини эгаллаш ва самарали натижаларга эришишда фуқаролик жамияти институтлари томонидан давлат органлари фаолияти устидан амалга ошириладиган назоратнинг тушунчаси, мақсадлари, вазифалари ва принципларини аниқ англаб етиш муҳим аҳамиятга эгадир.
Ҳозирги даврдаги ҳуқуққа доир адабиётда “жамоатчилик назорати” тушунчаси, асосан, назорат фаолиятини амалга оширадиган субъектларни кўрсатиш билан чегараланган.
Давлат органлари фаолияти устидан жамоатчилик назоратининг мақсадлари давлат фаолияти жараёнида фуқароларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларига амал этиш, шунингдек, давлат ваколатларининг жамиятнинг ва унинг асосий субъекти — халқнинг эҳтиёжлари ва иродасига жавоб берадиган тарзда амалга оширилишини таъминлашдан иборатдир. Бироқ белгиланган масъулият принципидан келиб чиқиш билан бир қаторда ҳам назорат қилинадиганларга, ҳам ҳуқуқий муносабатларнинг назорат қилувчи субъектларига юкланган фуқаролик мажбуриятларидан келиб чиқиши керак. “Акс ҳолда, - деб ёзади С. С. Купреев, эълон қилинган тегишли нормаларнинг мавжудлиги буни шунчаки кўрсатишдан иборат бўлиб қолади”.
Do'stlaringiz bilan baham: |