JavaScirip da boshqaruv operatorlaridan foydalanish

JavaScirip da boshqaruv operatorlaridan foydalanish
Reja:

1. 
   HTML tili.
   
2. 
   HTML hujjatning strukturasi.
   
3. 
   Matnni formatlash.
   

WEB-sahifalar har qanday formatda ham bo’lishi mumkin, lekin standart sifatida Hyper Text Markup Language qabul qilingan bo’lib, u gipermatnlarni razmetka tili , ko’rinishlarga boy , ovozli, animatciyali, videoklipli va WEB-muxitidagi yoki o’zi joylashgan serverdagi boshqa hujjatlarga gipermurojaatli formatlangan matnni yaratish uchun ishlab chiqilgan.
WEBda HTML tilini bilmasdan turib ham ishlash mumkin, chunki HTML matnlari turli maxsus redaktorlar va konverterlar orqali yaratish mumkin, Lekin bevosita HTMLda yozish ham qiyin emas. Bu HTML-redaktor yoki konverterni urganishdan osonrokdir, chunki ular ko’pincha imkoniyatlari cheklangan (xatoli yoki yomon HTML kodi o’rnatadi) .
HTML tilining turli variantlari mavjud bo’lib, xaligacha rivojlanib kelmokda, lekin HTML konstruktciyasi keyinchalik ham ishlatiladi. HTMLni chukurrok urganib, urganish davomida hujjat yaratish va uni imkoni boricha kengaytirish orqali biz WEB-sahifa yaratish imkoniga ega bulamiz. Bu WEB-sahifalarni hozir ham, keyinchalik ham ko’pgina WEB- brauzerlarida kurish mumkin bo’ladi. Bu boshqa metodlardan foydalanmaslik kerakligini anglatmaydi, masalan, Netscape Navigator , Internet Explorer va boshqa dasturlar taklif qilayotgan kengaytirilgan imkoniyatlar metodi.
HTMLda ishlash – bu standartlashtirilgan tilda, agar kerak bulsa kengaytirishlardan foydalangan holda hujjat yaratish asoslarini uzlashtirish usulidir.
HTML World Wide Web Consortiumda ratifitciya qilingan. Uni bir necha keng tarkalgan brauzerlar qo’llaydi va Webga taalluqli dastur ta`minotining aylanishi mumkin.
HTML hujjatlar strukturasi.
HTML – hujjatlari ASC II formatida yozilishini hisobga olgan holda , uni yaratishda har qanday matn muxarriridan foydalanish mumkin. Odatda HTML hujjat – bu html yoki htm kengaytmali fayl bo’lib, unda matn HTML tegalari orqali belgilangan HTML vositalari orqali sintaksis beriladi, tegalar joylashtiriladi va shunga muvofik brauzer WEB-hujjat tarkibini ko’rsatadi. Teglar (ingl. tag – maxsus o’rnatilgan buyruq) ning matnlari WEB-brauzerlarda ko’rsatilmaydi. Hamma tegalar «kichik» simvoli orqali boshlanadi va «katta» simvoli orqali tugallanadi. Odatda bir juft tegalar qo’llaniladi – boshlang’ich (ochuvchi) va tugallovchi (yopuvchi) tegalar (matematikada ochuvchi va yopuvchi kavslarga uxshaydi) bo’lib, ular orasiga belgilangan axborot joylashtiriladi.
r Axborot /r
Bu erda boshlovchi tega R bo’lib, tugallovchi tega esa - /r dir. Tugallovchi tega boshlovchi tegadan farki shundaki , uning matni oldidan kavslarda « « simvoli turadi. HTML-hujjatni o’quvchi brauzer HTML-tegalar strukturasidan foydalangan holda uni oynada aks ettiradi.Xar qanday HTML-hujjat 3 asosiy qismdan iborat:
 HTML e`loni;
 Sarlavha qismi;
 Hujjat tanasi;
HTML e`loni . HTML va \ HTML . Tegalarning bu jufti brauzerga ular orasida HTML formatli hujjat yaratilganini bildiradi, bunda hujjatdagi birinchi tega HTML bo’ladi(dokumentning boshlanishi ) va oxirgi - \ HTML (dokumentning oxiri)
Sarlavha qismi. HEAD va \HEAD. Bu tegalar orasida hujjat xakidagi ma`lumotlar (nomi, qidiruv uchun kalit so’zlar, ta`rifi va b.) joylashadi. Birok hujjatning nomlanishi muhim hisoblanadi. Biz uni brauzer oynasining yuqori satrida va «izbrannoe (Book Mark)» ruyxatlarida kurishimiz mumkin.Qidiruv tizimining maxsus spayder – dasturlari hujjat nomini uzlarining ma`lumotlar bazasini tuzishda foydalanadi. HTML-hujjatga nom berish uchun matn TITLE va \TITLE tegalari orasiga joylashtiriladi.
HTML
HEAD
TITLE
\HEAD
\HTML
Hujjat tanasi. Hujjatning 3-asosiy qismi uning tanasi hisoblanadi.U sarlavhadan keyin turadi va BODY va \BODY teglari orasida turadi. Ulardan birinchisi \HEAD tegasidan keyin, ikkinchisi esa \HTML tegasidan oldin turishi kerak. HTML
Hujjatning tanasi – bu shunday joyki, muallif u erga HTML vositalar orqali formatlangan axborotni joylashtiradi.
HTML
HEAD
TITLE 1-sahifa \TITLE
\HEAD
BODY
\BODY
\HTML
Endi HTML
Sahifa kodini yozish mumkin.
HTML
HEAD
TITLE 1-sahifa \TITLE
\HEAD
BODY
Bu erdasahifa bo’ladi:
\BODY
\HTML
Matnni formatlash.
BODY
Bo’limida tabulyatciyaning hamma simvollari va satrlar oxiri brauzer tomonidan inkor qilinadi, lekin sahifa ko’rinishlariga xech ham ta`sir kilmaydi. Shuning uchun HTML-hujjat boshlang’ich matndagi satr tarjima qilinganda, maxsus tegalar mavjud bo’lmasa, matnni ko’rsatuvchida Yangi satr boshiga olib kelmaydi. Bu qoidani yodda to’tish va satrlarni ajratuvchi tegalarni qo’yishni esdan chikarmaslik muhim, bo’lmasa matnda abzatc bulmaydi va uni o’qib bulmaydi. Yangi satrni boshlash uchun BR (kisk. ingl.break – o’zish ) tegi ishlatiladi.

ADABIYoTLAR .
1. A.Levin "Samouchitel rabotы na kompyutere", M. 1997.
2. N.V.Makarova "Informatika", Uchebnik 6-7 klass. S.Peterburg. 1998.
3.V.E.Figurnov "IBM PC dlya polzovatelya" 6-e izdanie,Moskva.1996