XI-XV аср биринчи ярмида Византия XI аср охири XII асрда Византия. Феодал муносабатлар. Шаҳарлар. Комнинлар даврида империя ташқи сиёсати. XII аср охирида Византия. Гуруҳлар кураши. Черковга қарши кураш.
XIII-XV аср биринчи ярмида Византия. Латин империяси. Тўртинчи салб юриши ва Латин империяси. Генуэз Романияси. Греклар давлати. Византия империясининг қайта тикланиши. Сўнгги Византияда феодал муносабатлар. Фуқаролар уруши ва зилотлар ҳаракати. Болқонга турклар босқини. Византия империясининг қулаши.
XI-XV асрларда Ғарбий Европанинг халқаро алоқалари Халқаро муносабатларнинг ўзига хос хусусиятлари. XIV-XV асрларда халқаро майдонда сиёсий кучлар нисбатининг ўзгариши. Халқаро муносабатларда ғарбий ва жанубий славян давлатлари. Гусит уруши ва унинг халқаро аҳамияти. Болгария ва Сербиянинг турк босқинига қарши кураши.
XIV-XV асрларда Ғарбий Европада ишлаб чиқарувчи кучларнинг ривожланиши, феодал муносабатлар. Ижтимоий ўзгаришлар. Темур давлати. Европа халқаро муносабатлари тизимида.
Ўрта асрларда христиан дини, черков ва унга қарши ҳаракат. XI-XV асрларда Ғарбий Европанинг ўрта аср маданияти Ўрта аср бошларида черков. Европанинг христианлашиши. Европада феодал муносабатлар шаклланиши даврида черков. Папа давлати. Черковда ажралиш (1054 й.). Клюни ислоҳоти. Черков ва жамият. Монахмек. Инквизиция. XIV-XV асрларда черков.
Ўрта аср маданиятининг шаклланиши. Маориф мактаб ва университетлар. Дунёқараши. Ўрта аср дунёқарашида тарихнинг роли. Рицар маданияти. Шаҳар маданияти. Данте Алигьери. Халқ маданияти. Бадиий фикр. Илмий билимларнинг ривожланиши. Маориф. Тарихий асарлар. Санъат ва архитектура. XIV-XV асрларда илк уйғониш ва Италияда инсонпарварлик. Илк инсонпарварлик. Джовани Боккаччо. Фуқаролик инсонпарварлиги. Леона Боттиста Альберти. Флоренти неоплатонизми. Илк уйғониш санъати. Фаннинг ривожланиши.
XII-XV асрларда Рус давлати Русда феодал тарқоқлик. Феодал муносабатлар. Халқ қўзғолонлари. Сиёсий тузум. Ташқи душманлар билан кураш. Феодал тарқоқлик даврида Рус ерлари. Иқтисодий ривожланиш.
XII-XIII асрларда Болтиқ бўйи. Руснинг немис-швед феодалларига қарши кураши. Рим папаси. Руснинг немис босқинларига қарши кураши. Мўғул-татар босқинларига қарши кураш. Олтин Ўрда хонлиги. Рус ерларининг ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий ривожланиши.
Ривожланган феодализм даврида Осиё ва Африка мамлакатлари. Умумий тавсиф. Хитой, Яқин Шарқ ва Шимолий Африка, Япония ва Ҳиндистон ривожланган феодализм хусусиятларининг вужудга келиши, даврлаштириш. Хунармандчиликнинг қишлоқ хўжалигидан ажралиши. Шаҳарлар.