Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети

3. Бихевиористик талқин. Бу талқинда ҳокимият субъект хулқ-атвори-
нинг махсус тури сифатида олиб қаралади. Бунда бировлар буюрадилар, бош-
қалар бўйсунадилар.
Бихевиористик ёндашув ҳокимиятни тушунишни индивидуаллаштира-ди, уни реал шахсларнинг ўзаро ҳаракатларидан иборат деб қарайди.
Ҳокимиятнинг кенг тарқалган бихевиористик талқинини Г. Лассуэл так-лиф этган. У ҳокимиятнинг пайдо бўлиши учун дастлабки импульсларни ин-дивидга инсонга хос бўлган ҳокимиятга интилиш (ирода) ва "сиёсий энерги-яга" эгалик қилиш хисси беради, деб ҳисоблайди. Инсон ҳокимиятда ҳаётни яхшилаш: бойлик, обрў орттириш, эркинликка, хавфсизликка ва ҳоказо-ларга эришиш воситаларини кўради.
Шу билан бирга, ҳокимият бу уни эгаллаш билан хузурланишга им-кон берадиган мақсад ҳамдир. Сиёсий ҳокимият сиёсий кучлар интилишла-рининг тўқнашуви, баланси, яъни мувозанати сифатида қарор топади. Сиё-сий кучлар мувозанатининг бузилиши эса жамиятга инқирозлар ва ихти-лофлар олиб келади.
4. Ҳокимиятнинг психологик талцини ( 3. Фрейд, К. Густав Юнг, К. Хор-
ни). Бу талқин ҳокимиятни реал индивидларнинг хулқ-атвори сифатидаги
бихевиористик тушунишдан келиб чиқиб, ушбу хулқ-атворнинг субъектив
томонини, кишилар онги ва руҳиятида илдиз отган ҳокимият манбаини очиб
ташлашга ҳаракат қилади. Бу типдаги энг кўзга кўринган йўналишлардан бири
— психоанализдир. У ҳокимиятга интилишни ва, айниқса, уни эгаллашни
жисмоний ёки маънавий заифликни субъектив компенсация қилиш вазифа-
сини бажарадиган психик энергия сифатида талқин этади. Ҳокимият ирода-
ларнинг ўзаро ҳаракати— бировларни бўйсунишга, бошқа бировларнинг "их-
тиёрий қўшилишга" тайёргарлиги сифатида вужудга келади. Фрейднинг эъти-
роф этишича, инсон психикасида шундай тузилмалар борки, улар шахсий
химояланганлиги ва тинчлиги учун қуллик эркинлигини афзал кўришга мой-
иллик туғдиради.
Умуман психологик ёндашув ҳокимият механизмлари мотивларини буй-руқ бериш — итоат этиш муносабати сифатида тадқиқ этишга ёрдам беради.

5.