Janni Rodari

Janni Rodari

(1920-1980)

1920-yilning 23-oktabrida Italiya shimolidagi Omenya shahrida hunarmand oilasida tavallud topdi.

1920-yilning 23-oktabrida Italiya shimolidagi Omenya shahrida hunarmand oilasida tavallud topdi.

Novvoyning o`g`li

Uning otasi Juzeppe Rodarining kasbi novvoy edi.

Janni bolaligida QO‘G‘IRCHOQ YASOVCHI USTA yoki RASSOM bo‘lishni va boshqa qiziqarli kasblarni egallashni orzu qilgan edi. Biroq…

Janni bolaligida QO‘G‘IRCHOQ YASOVCHI USTA yoki RASSOM bo‘lishni va boshqa qiziqarli kasblarni egallashni orzu qilgan edi. Biroq…

YOSH MUALLIM

Yosh Janni universitetga o‘qishga kiradi. Ayni vaqtda boshlang‘ich maktabda o‘qituvchilik bilan shug‘ullanadi. Maktabdagi o‘quv jarayoni, bolalar bilan yaqindan muloqotda bo‘lish, ularning fe’l-atvori, qiliqlari, qiziqishlarini chuqur o‘rganish Rodarining bolalar yozuvchisi sifatida shakllanishida jiddiy omil bo‘ldi.

Ilk to`plam

QUVNOQ

SHE'RLAR

KITOBI

Mashhur ertaklar

«Chippolinoning sarguzashtlari»

«Telefonda aytilgan ertaklar»

«Jelsamino yolg‘onchilar mamlakatida»

«Osmondagi tort»

«Televizorga kirib qolgan Jip»

«Rim ertaklari»

«Uchtadan oxiri bor ertaklar»

ERTAKCHILIKDAGI YANGILIK

Janni Rodari «Uchtadan oxiri bor ertaklar» turkumi bilan jahon ertakchiligida yangi bir usulni yaratdi. Bu yangilik shundan iborat ediki, ularda voqealar yechimi uch xil yakun topadi. Bunda har bir yakun o‘zining boshqasidan tubdan farq qiladigan mazmun-mohiyatiga ega bo‘ladi.

3 TADAN OXIRI BOR ERTAKLAR

«Sehrli nog‘ora»

«Ayyor Buratino»

«Sahrodagi uy»

«Milanda yoqqan shlyapa yomg‘iri»

«Rinaldoning sarguzashtlari»

“Hurishni eplolmagan kuchukcha” ertagi

Ertakning boshlanishi

Ertakda tasvirlanishicha, bir kuchukcha aslida hurishi lozimligini eshitgani holda, uning qanday bo‘lishini tasavvur qila olmaydi. Qolaversa, o‘zining qaysi zotga mansubligi, nima bilan shug‘ullanishi lozimligini uzoq vaqt anglay olmay sarson bo‘ladi. Kimdir unga «Kuchuk degani huradi-ku» deb ta’na qilgandan so`nggina….

Ana ertagimiz ham boshlandi…

Ertakning 1-tugashi

Kuchukcha chopib ketaveribdi, ketaveribdi, bir vaqt bir sigir bemalol o‘tlab yurgan o‘tloqzordan chiqib qolibdi.

Mo‘-o‘! Mo‘-o‘! Mo‘-o‘!..

Ertakning 2-tugashi

Kuchukcha chopib ketaveribdi, ketaveribdi... Yo‘lda unga bir dehqon uchrabdi.

Ertakning 3-tugashi

Kuchukcha chopib ketaveribdi, chopib ketaveribdi... Birdan qulog‘iga qandaydir maxluqning: «Vov-vov! Vov-vov!» degan g‘alati ovozi chalinibdi-yu, taqqa to‘xtabdi.

ERTAKDAN XULOSA

Dunyodagi har bir mavjudot, ayniqsa, inson, avvalo, o‘zini, o‘zligini tanimaguncha, kimning avlodi ekani, asosiy vazifasi nimadan iborat ekanini anglamagunga qadar hayotda o‘z o‘rnini hech qachon topa olmaydi. Bunday kimsalarning o‘zgalar kulgisi va mazaxiga duchor bo‘lishi aniqdir.

Demak, har bir odamning, har bir xalqning avvalo o‘z tabiatiga sodiq bo‘lmog‘i, ajdodlari an’analarini teran anglab yetmog‘i, ularni har narsaga chalg‘imay davom ettirmog‘igina uning o‘zligini tanishiga garov bo‘la oladi.

Mustaqil o`qish uchun ertaklar

“HECH QAYOQQA OLIB BORMAYDIGAN YO‘L”

“SHAHZODA PLOMBIR”

“QUTBDAGI GUNAFSHA”

Bilimingizni sinang!

• O`rmonda hurishni mashq qilayotgan kuchukni masxara qilib kulgan kim edi?
• Sigirning mo`rashini eshitgan kuchukcha qanday qarorga keladi?
• “Hurishni eplolmagan kuchukcha” ertagida kuchukcha yordam so`rab kimlarga murojaat qiladi?
• “Shahzoda Plombir” ertagida Marsdan uchib kelgan samoviy kelgindilar – mitti odamchalarni birinchi bo`lib kim ko`radi?
• Sinyor Moltenining qanday markali xolodilnigi bor edi?
• “Qutbdagi gunafsha”da notanish narsa h-da ma`lumot olib kelish uchun janubga yuborilgan qush?
• “Hech qayoqqa olib bormaydigan yo`l” ertagi qaysi turkumdan olingan?
• J. Rodarining qaysi ertagi zamonaviyligi bilan ajralib turadi?

XAYR, salomat bo`ling!