Жамоат ташкилотларининг ҳуқуқ ва ваколатлари

Жамоат бирлашмаси – бу жамоат бирлашмасининг уставида белгиланган умумий мақсадларга эришиш учун умумий манфаатлар асосида бирлашган фуқаролар ташаббуси билан ташкил этилган ихтиёрий, ўзини ўзи бошқарувчи нотижорат ташкилотдир. Жамоат бирлашмалари қуйидаги ташкилий-ҳуқуқий шаклларга эга:

• 
  жамоат бирлашмаси;
  
• 
  ижтимоий ҳаракат;
  
• 
  жамоат фонди;
  
• 
  давлат муассасаси;
  
• 
  ҳаваскор жамоалари;
  
• 
  жамоат бирлашмалари иттифоқи.
  

Жамоат бирлашмаларининг турлари:
1. Аъзолик шартларига кўра: аъзоликка асосланган; аъзолик асосланмаган.
2. Аъзолар сони бўйича: кичик; ўрта; ката.
3. Фаолиятнинг ижтимоий соҳалари бўйича: сиёсий; иқтисодий; экологик.
4. Ижтимоий мақсад бўйича: прогрессив; консерватив; реакцион.
5. Фаолиятнинг ҳудудий доираси бўйича: халқаро; мамлакат бўйича; минтақалараро; минтақавий; маҳаллий.
Жамоат ташкилотлари жамият ва жамоавий эҳтиёжларни қондириш учун (касаба уюшмалари, сиёсий партиялар) ҳамда шахсий эҳтиёжларни қондириш учун (нумизматистлар, филателистлар жамияти) ташкил этиладиган турларга бўлинади.
Жамоат бирлашмаларининг белгилари:
- ихтиёрий;
- ўзини ўзи бошқаричи
- нотижорат;
- нодавлат тузилмаси;
- устав асосида ишлайди.
Жамоат бирлашмаларининг ижтимоий ҳаракат, жамоат фонди, Жамоат муассасаси, жамоат ташаббуслари органи сингари турлари ҳам бор.
Ижтимоий ҳаракат - ижтимоий ҳаракат иштирокчилари томонидан қўллаб-қувватланадиган ижтимоий, сиёсий ва бошқа ижтимоий фойдали мақсадларга интилаётган, қатнашмайдиган ва аъзолиги бўлмаган оммавий жамоат бирлашмаси.
Жамоат фонди нотижорат жамғармалар турларидан бири бўлиб, мақсади мулкни ихтиёрий бадаллар, қонун билан тақиқланмаган бошқа даромадлар асосида шакллантириш ва ушбу мулкдан ижтимоий фойдали мақсадларда фойдаланишдир. Жамоат фонди мол-мулкининг муассислари ва бошқарувчилари мол-мулкдан ўз манфаатларида фойдаланишга ҳақли эмаслар.