Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

3-
§
. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlari va kasb-
hunar kollejlari bitiruvchilariga dastlabki sarmoyani shakllantirish 
uchun beriladigan mikrokreditlar 
 
O‗zbekiston Respublikasi rezidenti hisoblanib, o‗z faoliyatini 
yuridik shaxs maqomini olgan holda tashkil etib, davlat ro‗yxatidan 
o‗tkazilgan kundan 6 oydan oshmagan xususiy korxonalar, 
mikrofirmalar (shu jumladan, fermer xo‗jaliklari, dehqon xo‗jaliklari) 
dastlabki sarmoyani shakllantirish uchun mikrokreditlash subyekti 
bo‗lishi mumkin. 
Dastlabki sarmoyani shakllantirishga mikrokredit olish uchun mijoz 
tijorat bankiga quyidagi hujjatlar taqdim etishi lozim: 
• kredit maqsadi, muddati, ta‘minoti aniq ko‗rsatilgan ariza; 
• pul oqimining tahlili ko‗rsatilgan biznes-reja; 
• Davlat soliq inspektsiyasi tomonidan qabul qilingan boshlang‗ich 
yoki tezkor buxgalteriya balansi, moliyaviy natijalar to‗g‗risidagi 
hisoboti, debitorlik va kreditorlik qarzlari to‗g‗risida ma‘lumotnoma, 
shuningdek, 90 kundan ortiq muddatdagi qarzdorliklar bo‗yicha 
solishtirish dalolatnomalari; 
• kreditga layoqatlilik darajasini aniqlash uchun boshqa zaruriy 
hujjatlar; 
• garov ta‘minoti hujjatlari; 
boshqa hujjatlar.

---

472
Mijozning barcha hujjatlari bank tomonidan qo‗yilgan talablarga 
javob bersa bank mijoz o‗rtasida kredit shartnomasi imzolanadi va 
mijozga kredit ajratiladi.
Tijorat banklari tomonidan dastlabki sarmoyani shakllantirish 
uchun beriladigan mikrokreditlar miqdori eng kam oylik ish haqining 
300 barabarigacha miqdorda beriladi. 
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlariga dastlabki 
sarmoyani shakllantirish uchun beriladigan mikrokreditlar: 
• xomashyo va materiallar, yarim tayyor mahsulotlar hamda ishlab 
chiqarish zaxiralari xarid qilish uchun zarur bo‗lgan aylanma 
mablag‗larni to‗ldirishga, shuningdek, savdo faoliyatini amalga oshirish 
uchun aylanma mablag‗larni to‗ldirishga 12 oy (1 yil) gacha; (aylanma 
mablag‗larini to‗ldirish uchun kichik tadbirkorlik subyektlariga berilgan 
mikrokreditlarni qaytarishning eng uzoq muddati, qaytarish muddatini 
uzaytirishni hisobga olgan holda 12 oydan oshishi mumkin emas); 
• asosiy vositalar xarid qilish va qarz oluvchi o‗z faoliyatida 
kelgusida foydalanish maqsadida qilayotgan qurilishni moliyalashtirish 
uchun 3 yilgacha. 
Kreditning ta‘minoti sifatida mol-mulk yoki qimmatli qog‗ozlar 
garovi, uchinchi shaxslar kafilliklari va boshqa qonunchilikda 
ta‘qiqlanmagan ta‘minot turlari qabul qilinishi mumkin. 
Kasb-hunar kollejlari 
bitiruvchilariga 
dastlabki 
sarmoyani 
shakllantirishga mikrokreditlar
O‗zbekiston Respublikasi rezidenti 
hisoblanib, 
O‗zbekiston 
Respublikasi 
ta‘lim 
muassasalarini 
tamomlaganiga 1 yildan oshmagan, respublika hududida xususiy 
tadbirkorlik subyekti sifatida davlat ro‗yxatidan o‗tganiga 6 oydan 
oshmagan, kasb-hunar kollejlari bitiruvchilari o‗z biznesini boshlash 
uchun yetarli mablag‗ga ega bo‗lmagan holda ularga dastlabki 
sarmoyani shakllantirish uchun tijorat banklari mikrokreditlar ajratishi 
mumkin. 
Kasb-hunar 
kollejlari 
bitiruvchilari 
dastlabki 
sarmoyani 
shakllantirishga mikrokredit olish uchun quyidagi hujjatlarni taqdim 
etishadi: 
• kredit maqsadi, muddati, ta‘minoti aniq ko‗rsatilgan ariza; 
• faoliyat turini tasdiqlovchi hujjatlar; 
• tegishli ta‘lim muassasasining ijobiy tavsifnomasi;
• kredit oluvchining yashash joyidan ijobiy tavsifnomasi; 
• pul oqimining tahlili ko‗rsatilgan biznes-reja; 
473
• kreditga layoqatlilik darajasini aniqlash uchun boshqa zaruriy 
hujjatlar; 
• garov ta‘minoti hujjatlari; 
• boshqa hujjatlar.
Kasb-hunar 
kollejlari 
bitiruvchilariga 
dastlabki 
sarmoyani 
shakllantirish uchun eng kam oylik ish haqining 150 barobarigacha 
bo‗lgan miqdorda mikrokreditlar beriladi.
Kasb-hunar kollejlari bitiruvchilariga berilgan mikrokreditlar:
• xomashyo va materiallar, yarim tayyor mahsulotlar hamda ishlab 
chiqarish zaxiralari xarid qilish uchun zarur bo‗lgan aylanma 
mablag‗larni to‗ldirishga, shuningdek, savdo faoliyatini amalga oshirish 
uchun aylanma mablag‗larni to‗ldirishga 12 oy (1 yil)gacha; (aylanma 
mablag‗larini to‗ldirish uchun kichik tadbirkorlik subyektlariga berilgan 
mikrokreditlarni qaytarishning eng uzoq muddati, qaytarish muddatini 
uzaytirishni hisobga olgan holda 12 oydan oshishi mumkin emas); 
• asosiy vositalar xarid qilish va qarz oluvchi o‗z faoliyatida 
kelgusida foydalanish maqsadida qilayotgan qurilishni moliyalashtirish 
uchun 3 yilgacha berilishi mumkin. 
Kasb-hunar kollejlari bitiruvchilariga berilgan mikrokreditlar 
bo‗yicha ta‘minot turlari ancha soddalashtirilgan. Kredit boshqa 
turlaridagi kabi bu kredit turida ham an‘anaviy ta‘minot turlari mol-
mulk yoki qimmatli qog‗ozlar garovi, uchinchi shaxslar kafilliklari va 
boshqa qonunchilikda taqiqlanmagan ta‘minot turlari qabul qilinishi 
mumkin. Shuningdek, kasb-hunar kollejlari bitiruvchilari olgan bank 
kreditlari bo‗yicha muqim ish bilan band bo‗lgan va ish haqi shaklida 
doimiy daromadga ega bo‗lgan ularning ota-onalari, qarindosh-urug‗lari 
yoki boshqa jismoniy shaxslarning kafilligi ham kreditning ta‘minoti 
sifatida qabul qilinishi mumkin.