Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

«standart»
deb tasniflanadi va 
bunday aktivlar qaytarilishida muammolar kuzatilmaydi. U yetarli 
miqdorda kapitalga, yuqori daromadlilik darajasiga hamda barcha 
mavjud majburiyatlarni, jumladan, mazkur qarzni qondirish uchun 
yetarli pul mablag‗lari oqimiga, shuningdek, amalga oshirilishi mumkin 

---

158
qoplash me‘yori koeffitsiyenti, sof barqaror moliyalash me‘yori 
koeffitsiyentlarini o‗rnatish belgilanmoqda. 
Agar tijorat banki tomonidan qilingan investitsiyani qayta baholash 
natijasida salbiy farq yuzaga kelsa, ushbu miqdorda ehtimoliy 
yo‗qotishlarni qoplash zaxirasi yaratilishi lozim. Investitsiyalarning 
sifati eng past toifada tasniflanishi kerak. Rivojlangan bozor iqtisodiyoti 
mamlakatlarida kompaniya aktivlarining 40-80 foiz bank kapitali 
hisobidan ta‘minlanadi, qimmatli qog‗ozlar bilan o‗tkaziladigan 
operatsiyalardan 
tushadigan 
daromadlar 
esa 
bank 
foydasini 
shakllantirishda muhim o‗rin tutadi. Tijorat banklari o‗z aktivlarini 
diversifikatsiyalash, qo‗shimcha daromad olish va balansining 
likvidliligini ta‘minlash maqsadida DQMOdan keng foydalanadilar. Bu 
qimmatli qog‗ozlar bo‗yicha olinadigan daromad kafolatlangan va ular 
yuqori likvidlilikka egadir. Daromad keltirmaydigan aktivlar guruhiga 
kassa, Markaziy bankdagi «Nostro» vakillik hisob varag‗idagi 
mablag‗lar, asosiy vositalar kiradi. Bank aktivlari hajmida daromad 
keltirmaydigan aktivlar salmog‗ining yuqori bo‗lishi bankning resurslar 
bazasidan samarasiz foydalanayotganligini 
ko‗rsatadi. Daromad 
keltirmaydigan aktivlarning ulushi jami aktivlarning 
yetmish foizidan
ortiq bo‗lishi bank kredit siyosati, kreditlar ajratish va ularni boshqarish 
jarayonining bo‗shligini bildiruvchi ko‗rsatkich hisoblanadi. 
16-jadval