Jahon tarixi

Yevropaning  mashhur  musiqachilari.  Bu  davrning  mash- 
hur  musiqachilari:  nemis  kompozitorlari  I. Bax  (1685—1750), 
V. Motsart  (1756-1791)  va  L. Betxoven  (1770-1828)lar  edi. 
Baxning  xor,  solistlar  va  orkestr  uchun  yozgan  ulkan  asari 
«Matfey  aytgan  uqubatlar»  deb  ataladi.  Unda  Isoning  shogirdi 
Matfey  hikoya  qilib  bergan  Isoning  uqubatlari  ifoda  etiladi. 
Injildagi  rivoyat  asosida  Bax  odamlarni  qutqarish  uchun 
o‘zini  qurbon  qilgan  qahramon  dramasini  bayon  etadi.
153

---

V. Motsartni  zamondoshlari  «XVIII 
asrning  haqiqiy  m o‘jizasi»  deb  atashgan. 
Haqiqatan  ham  shunday.  U  3  yoshidan 
boshlab  musiqa  o ‘rgana  boshlaydi.  5 
yoshida  o ‘zining  b irin ch i  konsertini 
yozadi.  12  yoshida  yozgan  operasi 
M ilan  (Italiya)  teatrida  qo‘yiladi.  14 
yoshida  esa  Italiyadagi  eng  obro‘li  m u­
siqa  akademiyasining  a ’zosi  etib  say- 
lanadi.
1786-yilda  yuqorida  nomi  qayd  etil- 
gan  Bom arshening  «Figaroning  uylanishi»  komediyasiga 
bastalangan  opera  qo‘shiqlari  va  musiqasi  mashhur  b o ‘lib 
ketdi.  Uning  so‘nggi  asari  «Rekviyem»  (Sokinlik)  edi.  U  cher- 
kovlarda  marhumning  xotirasiga  bag‘ishlab  ijro  etiladigan 
hayot  va  o‘lim,  inson  qismati  haqidagi  asardir.
Betxoven  ayanchli  hayot  kechirdi.  U  eshitish  qobiliyatini 
deyarli  yo‘qotgan  edi.  Shunday  bo‘lsa-da,  kompozitor  taslim 
bodmadi.  U  mashaqqatli  ijod  yodida  o‘zi  bilan  o ‘zi  kurash 
olib  bordi.  Natijada  Betxoven  barchani  hayratga  soladigan 
musiqalar  yaratdi.  Ular  ichida  «Fantaziya  yodida  sonata»  va 
«Qahramonnoma»  simfoniyasi  kabi  asarlari,  ayniqsa,  mash- 
hurdir.  Simfoniya  markazida  b o ‘ysunmas,  isyonkor,  taq- 
dirning  hech  qanday  zarbasi  ham  sindira  olmaydigan  jasur, 
qo‘rqmas  inson  obrazi  turadi.