Jahon iqtisodiyotida ixtisoslashuv jarayonining chuqurlashuvi

Neft sanoati

Hozirda jahon iqtisodida neftning roli juda ham katta. Kundalik hayotni neft mahsulotlarisiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Neftdan neft-ximiya sanoatida plastmassa, sintetik tola va juda ko’plab organik moddalar ishlab chiqariladi. XX asrning boshida neft zahiralari (Oil&Gas Journal jurnalining bahosi, gaz kondensatisiz)dunyo bo’ylab 170 milliard tonnani tashkil qilgan. Dunyoda faqatgina 6 ta davlat har biri 10 milliarddan ortiq bo’lgan neft zahiraliga egadir: Saudiya Arabistonida 43.18, Iroqda 18.7, Birlashgan Arab Amirliklarida 15.98, Quvaytda 15.81, Eronda 15.47, Venesuelada 11 milliard tonna. Rossiya Federatsiyasining neft zahiralari esa 8 mlrd. tonnani tashkil etadi. MDH davlatlari ichida faqatgina Moldova neft zahiralariga ega emas, Tojikiston, Armaniston, Gruziya, Qirg’iziston davlatlarining esa har birida 15 million tonnadan oshmaydigan neft zahiralari bor. 1971-90 yillarda neft qazib chiqarishdagi uzluksiz o’sish natijasida dunyo bo’yicha yiliga 15 mln. tonnadan oshiq neft qazib chiqarilyapti.

2- jadval. XX asrda dunyo energetika balansi².

	1900	1950	2000
Gidroenergiya	1.7%	6.5%	2.7%