Жабборов, Рустам 100 жумбоқли ҳикоя / Рустам Жабборов. Тошкент: Янги

КАЛАВАНИНГ УЧИ ҚАЕРДА?
Округ прокурори терговчи ташлаб кетган янги жино-
ят иши материаллари билан пухта танишиб чиқиб, хиёл 
ўйга толди. 
Ҳаммаси аниқ ва равшан эди: кекса, сўққабош Билл 
округнинг чекка бир шаҳарчасида аҳоли пункидан анча 
нарида жойлашган вилласида банкдаги омонатларидан 
келадиган фойда ҳисобидан яхши яшаган. Уни яқиндан 
таниган-билганларнинг айтишича, ҳеч ким билан адо-
ватда бўлмаган. Табиатан хушчақчақ, оқкўнгил одам 
бўлган.
Биллнинг ҳар куни эрталаб, нонуштадан аввал ўз мул-
ки атрофларини, боғини кезиб чиқадиган одати бўлган. 
Ҳодиса содир бўлган куни эрталаб хизматкор уни сайрга 
отланаётганда кўрган. Бу пайтда Биллнинг ҳудудида ҳеч 
зоғ бўлмасди. Хизматкор Биллнинг боғдаги эман дарах-
ти тагида ғалати алпозда турганини кўриб, ўша тарафга 
югурган. Ўша пайтда у Биллнинг қўлида тўппонча бор-
лигини аниқ кўрган.
Хизматкор етиб келгунича, Билл ўзини отиб қўйган. 
Аслини олганда, синчиклаб суриштириб ўтирмаса ҳам 
бўлади: ҳаммаси яққол кўриниб турибди. Тўппончада 

---

105
«
100 жумбоқли ҳикоя
»
Биллдан бошқа бировнинг бармоқ излари йўқ. Боғда 
ҳам у ва хизматкоридан бўлак ҳеч кимнинг оёқ излари 
топилмади. Ўқлар ҳам айнан шу тўппончадан отилгани 
маълум бўлди. 
Демак, Билл ўз жонига қасд қилган, дейиш учун ҳам-
ма асослар бор.
Прокурорнинг миясига илкис нимадир урилди-да, 
хизматкорнинг кўрсатмасини синчиклаб ўқишга тутинди:
«Мистер Билл Перкинс анчадан бери нохуш кайфи-
ятда юрганди. Сўнгги пайтларда унинг хонасидан ўз- 
ўзини ўлдириш билан тугайдиган жуда кўп асарларни 
кўрганман, аммо бу ҳақда унинг ўзидан сўрашни лозим 
топмагандим. Шу куни эрталаб боғда тонгги юмушлар 
билан банд эдим. Мистер Перкинс қари дарахт остида 
нимагадир тараддудланиб турарди. Унинг қўлида тўп-
пончани кўришим билан ўша тарафга отилдим. Аммо, 
етиб боргунимча у тўппончасини чаккасига тираб, 
икки марта ўқ узишга улгурганди. Уни сақлаб қолиш-
нинг иложи бўлмади». 
Экспертиза хулосаси ҳам унинг гапларини тасдиқлар-
ди. Марҳумнинг миясини иккита ўқ тешиб ўтганди. 
Прокурор тугмани босиб, шу иш билан шуғулланаёт-
ган терговчини чақирди. 
– Хизматкор ҳақида барча маълумотлар борми? – 
прокуратурада иш бошлаган ёшгина ходимдан.
– Ҳа, сэр, – терговчи ўзи билан олиб кирган жилд 
ичидан икки варақ қоғозни олиб, прокурорга узатди.
Маълум бўлишича, у Перкинснинг қўлида ўн беш 
йилдан бери ишлар, соҳиби банкдаги мол-мулкининг 
25 фоизини унга васият қилиб қолдирган экан. Бироқ, 
хизматкор ҳожасидан жуда кам маош олган. Перкинс 
эса жисмонан соғлом, қувноқ одам бўлган. Унга васият 
қилинган бойликка қачон эришиши номаълум эди. 
– Хизматкорни яхшилаб текиширинг, қайта-қайта 
сўроқ қилинг. Перкинс ўз жонига қасд қилмаган.
– Сэр, аммо экспертиза...

---

Рустам Жабборов
106
– Сиз нафақат экспертиза хулосасига, баъзида ман-
тиққа ҳам таяниб иш кўришингиз керак. Ахир ҳаммаси 
очиқ-равшан кўриниб турибди-ку!
Прокурор айтган биргина далил терговчини лол қол-
дирди. Нега бу ҳақда унинг ўзи ўйлаб кўрмади?
Терговчининг бу галги изланишлари самара берди. 
Хизматкор аниқ далиллар қаршисида ўз айбини тан 
олишдан бошқа чора тополмади. 
Энди ўйлаб кўринг-чи, прокурор унинг айбдор экани-
ни қаердан билди экан?
Эллик еттинчи ҳикоя