J. Ya. Jo’rayev, I. Maqsudov

 
 
K I R I Sh 
 
Sut  va  go’shtni  kishilar  deyarli  har  kuni  istimol  qiladi.  Rasional 
ovqatlanishda ularning o’rnini bosadigan mahsulot yo’q.   
Mamlakatimiz  qudratli  sut  sanoatiga  ega.  Barcha  shaharlarda  sut 
zavodlari bor. Yog’ ishlab chiqaruvchi zavodlar yangidan yoki qaytadan 
qurilgan.  Sut  konservalari  ishlab  chiqariladigan  zavodlar  ham  bor.  Yil 
sayin pishloq ishlab chiqarish ham ortib bormoqda.  
Sut  korxonalari  avtomatik  boshqariladigan,  yuqori  ishlab  chiqarish  
quvvatiga  ega  bo’lgan  zamonaviy  mashinalar  bilan  jihozlanganligi 
tufayli, ularning ish unumi 3-4 marta ortdi.     
Sutchilikni  rivojlantirishda  ko’pgina  olimlarning  hissasi  bor. 
Chunonchi, 
Rossiyada 
sut 
xo’jaligini  rivojlantirish  sohasida 
ishlaganlardan biri N.V.Vereщagin (1839-1907). Uning rahbarligi ostida 
1866 yilda Tver gubernasining Ostrakovich qishlog’ida birinchi pishloq 
tayyorlash  zavodi  qurildi.  Pishloq  va  sariyog’  tayyorlaydi  bunday  sut 
zavodlari tez orada boshqa qo’shni guberniyalarda, shuningdek Sibir va 
Shimoliy Kavkazda, ham qurilaboshladi. 
Mutaxassislarga  bo’lgan  talabni  qondirish  uchun  N.V.Vereщagin 
Tver  guberniyasining  Yedimonov  qishlog’ida  1871  yilda  birinchi 
Rossiya  sut  xo’jaligi  maktabini  tashkil  qildi.  Bu  maktab  30  yil 
maboynida  1200  dan  ortiq  sutchilik  mutaxassislarini  tayyorlab  keyin 
yopildi. 
Rossiyada sutchilikni rivojlanishida prof.N.A.Kalantar (1859-1939), 
S.V.Parashchuk va boshqalarning xizmatlari kattadir. 
Yog’  ishlab  chiqarilgan  1-chi  zavod  1871  yilda  Fominskoye 
qishlog’ida va keyinchalik 1839 yilda Kurgan shahrida ishga tushirildi.  
Keyingi  yillarda  sutchilikni  rivojlantirishda  atoqli  olimlar  yetishib 
chiqdi.  R.B.Davidov,  Z.X.Dilanyan,  P.V.Kugenev  va  boshqalar  shular 
jumlasidandir. 
 

---