J. X. Ataniyazov, E. D. Alimardonoy

MDHustavi tasdiqlanish sanasi

Ozarbay jon	imzolanmagan	24 sentabr 1993 yil	14 dekabr 1993 yil
I!!!!! Arma- niston	18 fevral 1992 yil	18 fevral 1992 yil	16-mart 1994 yil
- Belorus siya	10 dekabr 1991-yil	10 dekabr 1991- yil	18 yanvar 1994-yil
* Gruziya	imzolanmagan	3 dekabr 1993 yil	19 aprel 1994 yil
Qozog'iston	23 dekabr 1991 yil	23 dekabr 1991 yil	20 aprel 1994 yil
BQirg'iziston	imzolanmagan	6-mart 1992-yil	12 aprel 1994 yil
■ijl Moldaviya	8-aprel 1994-yil	8-aprel 1994-yil	27 iyun 1994 yil
- Rossiya	12 dekabr 1991 yil	12 dekabr 1991 yil	20 iyul 1993 yil
=Tojikiston	imzolanmagan	26-iyun 1993-yil	4 avgust 1993 yil
-Turkma- niston	imzolanmagan	26 dekabr 1991-yil	imzolanmagan
=o•zbekiston	4 yanvar 1992 yil	4 yanvar 1992 yil	9-fevral 1994-yil
Ill Ukraina	10-dekabr 1991-yil	10-dekabr 1991-yil	imzolanmagan

²⁴ http:// ru.wikipedia.org/ wiki/ CHf .
Hozirgi kunda MDH doirasidagi hamkorlikning iqtisodiy asos­ laridan shuni aytishimiz mumkinki, MDH davlatlari bilan ikki­ yoqlama va shuningdek har tomonlama olib borilayotgan munosa­ batlarning barcha sohalarida o'zaro teng huquqli hamkorlik qilish uchun barcha imkoniyatlar mavjuddir. Shu bilan birgalikda MDH yordamida yangi mustaqil davlatlarning o'zaro hamkorlik qilish­ lari uchun huquqiy va tashkiliy sharoitlar ham yaratib berilmoqda. M DH doirasida davlatlararo o'zaro iqtisodiy hamkorlik mu­
nosabatlarining asosiy yo'nalishlari quyidagilardan iborat:

• 
  MDH doirasida maqsadlar amalga oshgunga qadar integ­ ratsiyaga sakrab o'tmasdan, sekin-astalik bilan erkin iqtisodiy hududni tashkil qilish;
  
• 
  MDH doirasida savdo-iqtisodiy hamkorlik sohasidagi salo­ hiyatni ko'tarish;
  
• 
  MDH doirasida tovarlarning erkin harakatini ta'minlash, o'zaro manfaatli va teng huquqli aloqalarni ta'minlash hamda boshqalar.
  

MDHga a'zo davlatlar hamkorlik aloqalarida hamda iqtisodiy integratsiya darajasiga bog'liq holda integratsion jarayonlarning keyingi bosqichlarida va mintaqaviy birlashmalarda qatnashish to'g'risida mustaqil qarorlar qabul qilishadi, qabul qilingan qaror­ larning amaliy bajarilishi esa MDH doirasida samarali hamkor­ likda namoyon bo'ladi.
Shuningdek, integratsion jarayonlarning rivojlanishiga mos kelmaydigan iqtisodiy xarakterga ega bo'lgan omillarni qu­ yidagilar asosida ko'rib chiqish mumkin. lntegratsiyaning asosiy elementlaridan bo'lib, asta-sekinlik bilan bojxona bojlarini pa­ saytirish, qo'shma korxonalar tuzish, tovarlar, xizmatlar, ishchi kuchi va kapitalning erkin harakati uchun shart-sharoit yaratish hisoblanadi. Biroq hozirda MDH hududida bojxonalarni joriy etish, kvotalar belgilash, o'zaro savdoni litsenziyalash va boshqa­ lar kabi teskari jarayonlar sodir bo'lmoqda. Bunday holatga qu­ yidagi iqtisodiy sabablar undagan: bozorga turli xildagi tezkor­ likdagi harakat, iqtisodiy islohotlarni o'tkazish xususiyatlaridagi
tafovut, xomashyo, oziq-ovqat resurslari va malakali kadrlar bi­ Ian ta'minlanishning turli xii darajasi. Sobiq ittifoq respublika­ lari narxlarni erkinlashtirish xususiyati hamda narxlar darajasi bo'yicha sezilarli darajada farq qiladi, bu holat resurslarni bir joydan boshqa joyga ko'chib o'tishiga sabab bo'ladi va buning natijasida bunga qarshi bojlar va boshqa cheklovlar kiritiladi.
Ushbu murakkab holatga qaramasdan MOHga a'zo bir gator mamlakatlar puxta o'ylangan reja asosida harakat qilishlari nati­ jasida integratsiya jarayonlarining asta-sekinlik bilan jadallashuvi yuzaga kelmoqda.

Tayanch so'z va iboralar

Xalqaro iqtisodiy integratsiya, imtiyozli savdo hududi, er­ kin savdo hududi, yagona bojxona ittifoqi, umumiy bozor, iqti­ sodiy ittifoqlar, to'liq iqtisodiy integratsiya, ASEAN, EAST, MERKOSUR, KOMESA, ASEAN, LAIA, MOH, YES, Maas­
trix shartnomasi, BENILYKS, MYESA, NAFTA, APEC, Shanxay hamkorlik tashkiloti.