J. X. Ataniyazov, E. D. Alimardonoy

Rivojlanayotgan mamlakatlar hududiy integratsiyasining xususiyatlari (MERKOSUR)

90-yillar o'rtalarida Lotin Amerikasi mamlakatlarida integratsi­ yajarayonlari kuchayib bordi. 1991-yilda tuzilgan va 1995-yil 1-yan­ vardan kuchga kirgan Braziliya, Argentina, Paragvay va Urugvay o'rtasidagi shartnomaga asosan ushbu mamlakatlami o'zaro yaqin­ lashtiruvchi yirik mintaqaviy savdo - iqtisodiy ittifoq MERKOSU R (Mercado Comun de Cono del Sur - MERCOSUR) yuzaga keldi (2006-yil iyuldan Venesuela ham a'zolikka qabul qilingan). Bunda deyarli 90% o'zaro savdo aloqalarida barcha chegaralovchi to'lovlar olib tashlandi hamda uchinchi mamlakatlar bilan munosabatlar­ da yagona bojxona tariflari o'matildi. MERKOSURning maqsadi mintaqada umumiy bozomi shakllantirish hisoblanadi.
MERKOSUR integratsion jarayonlarini muvofiqlashtiruvchi va boshqaruvchi muqarrar tizimga ega. Unga tashqi ishlar vazirli­ gi tarkibidagi umumiy bozor kengashi, umumiy bozor guruhi -
ijrochi organ va unga bo'ysunuvchi 10 ta texnik komissiya kiradi. M ERKOS U Rning faoliyati unga kiruvchi mamlakatlar iqtisodi­ yoti rivojlanishini barqarorlashtirishga, shu jumladan inflyatsi­ yani jilovlashga va ishlab chiqarishni rag'batlantirishga yordam beradi. Shu bilan birgalikda valutani tartibga solish, soliqqa tor­ tishni unifikatsiya qilish hamda mehnat qonunchiligida bir gator ha) qilinmagan muammolar mavjud.
MERKOSURning tashkil etilishi o'zaro savdoning birda­ niga oshishiga hamda boshqa mintaqaviy savdo guruhlari bilan savdo-iqtisodiy hamkorlikning kengayishiga olib keldi. Shuning­ dek, o'zaro investitsion faollik ham sezilarli darajada oshdi va buni ng natijasida xorijiy investitsiyalar oqimi jadallashib bordi. MERKOSURning ijobiy faoliyati mintaqadagi siyosiy barqaror­ likka sezilarli ta'sirida namoyon bo'ldi.
G'arbiy Yevropa integratsiyasidan farqli ravishda Janubiy Amerika birlashmasi turli xii davlatlar o'zining darajasi bo'yicha nafaqat yagona tashkilotda birga bo'lishi, balki samarali ham­ korlik qilardi. Buning uchun birlashmaning barcha bosqichlariga astoydil tayyorgarlik, uning faoliyatini yuqori malakali boshqa­ ruvi, shuningdek, bu jarayonda har bir mamlakatning o'z o'rnini topishi hamda ziddiyatlarni yumshatish uchun yuksak mahorat talab qilinardi.

6.