J. X. Ataniyazov, E. D. Alimardonov xalqaro moliya munosabatlari

Xalqaro qimmatli qog‘ozlarning asosiy shakllari.
331

---

Xalqaro qimmatli qog'ozlar erkin konvertatsiya qilinadigan 
valutalarda nominal narxi o‘rnatiladigan, xalqaro fond bozo- 
ri qoidalari asosida xalqaro anderrayterlar orqali ushbu bozorga 
joylashtiriladigan qimmatli qog‘ozlar hisoblanadi. Xalqaro qim- 
rnatli qog'ozlarning quyidagi asosiy shakllari mavjud.
Chef el obligalsiyalari va yevroobligatsiyalar ko‘rinishidagi 
qarz qimmatli qog'ozlari xalqaro qim matli qog'ozlarning asosiy 
shakllaridan biridir. Shuningdek, ularning global aksiyalar 
ko‘rinishidagi xalqaro aksiyalar va amerika depozitar tilxatlari 
(aksiyalari) kabi shakllaridan ham amaliyotda foydalaniladi.
Agar xalqaro qim matli qog‘ozlar bir mamlakat ichidagi ik- 
kilam chi qim matli qog‘ozlar bozorida turli investorlar orasida 
muomalada boMsa, bir vaqtning o‘zida ular mamlakat ichidagi 
kapitalni qayta taqsimlash vositasiga aylanishi m um kin, shuning­
dek, xalqaro qim m atli qog‘ozlarni birlamchi joylashtirish m am - 
lakatlar o‘rtasidagi kapitalni qayta taqsimlash xususiyatiga ham 
ega boladi.
13 .2 . X alqaro moliya bozorining rivojlanishi va xalqaro kapital 
harakatining zamonaviy tendensiyalari
Jahon iqtisodiyotida xalqaro m oliya bozorining segm entlari 
tadrijiy ravishda m u a yy a n bosqichlarda sh ak llan g an (13.1-jad- 
valga qarang). M a z k u r bozor taraq q iyo tin in g oxirgi bosqichida 
fond segm enti va xalqaro derivativlar bozorlari ja d al rivojlan- 
gan.
Zamonaviy xalqaro moliya bozorining rivojlanish tendensi­
yalari quyidagilarda namoyon bo‘ladi:
1. Moliya bozori barcha sektorlarining jadal sur’atlarda ri­
vojlanishi bilan birga kechayotgan baynalm inallashuv va global- 
lashuv jarayon larining chuqurlashuvi;
2. T ransm illiy kompaniyalar, banklar va global moliya muas- 
sasalari, shuningdek, alohida davlatlar va davlatlar guruhlari 
ocrtasidagi xalqaro raqobatning kuchayishi;
332

---