J jaloloy, A. Fattaxov, I. Axmedov, I. Xotamov, G. Xodjamuratoya, A. Azlarova, A. Shadmankulov, D. Jaloloya, D. Qosimov

6.2. Kapital qurilish obyektlarni sotish faoliyatining tahlili
Sotish faoliyatining asosiy natijalarini tahlil qilish qurilish korxonasi 
(firma)ning bozordagi o ‘mini tavsiflovchi sotishning asosiy ko'rsat- 
kichlarini aniqlashga qaratilgan. Tahlilning bosqichlari quyidagicha: 
shartnom alar tuzish dinamikasini tadqiq qilish, shartnom alar b o ‘yicha 
KQOni taqsimlash geografiyasini tahlil qilish va obyektlar qurishning 
samaradorligini o'rganish.
Sotish faoliyatining o ‘zgaruvchanligi intensivligini aniqlash uchun 
sotish operatsiyalarini tahlil qilishda o'tgan 5—10-yillar ichida tuzilgan 
sh artn o m alar soni qarab chiqiladi. T uzilgan s h a rtn o m a la r soni 
ko‘rsatkichi kompaniyaning sotish faoliyatini to ‘la hajm da tavsiflay 
olm aydi, lekin ushbu kom paniya to m o n id a n ta k lif qilinayotgan 
obyektlarga bo'lgan talabning o'zgarishini aks ettiradi.
S h artn o m alarn in g
geografik taqsimlanishini
tah lil qilish turli 
mamlakatlar bozorida kompaniyaning sotish faoliyati xususiyatlarini 
aniqlashga qaratilgan. Tadqiq natijasida sotish kom paniyalarining 
geografik tuzilishi KQOga bo‘lgan talab jihatidan istiqbolli mamlakatlar 
yoki mintaqalarga qay darajada mos kelishi aniqlanadi.
Qurilish korxonasi (firma)ning sotish faoliyatining asosiy natijalarini 
tahlil qilish 
obyektlarni qurish samaradorligini
tadqiq etish bilan 
yakunlanadi. Obyektlarni qurish samaradorligini tahlil qilish uchun 
foyda normasining turli ko'rsatkichlari q o ‘llaniladi. Foyda normasini 
yalpi foyda va sof foyda nisbatidan hisoblab chiqariladi. Shuningdek, 
yalpi foydaning yalpi daromadga nisbati sifatidagi foyda k o ‘rsatkichi 
ham qoilaniladi. Tadqiqotchi obyektlarning alohida turlariga nisbatan 
kompaniyaning o ‘tgan yillardagi foydasi dinamikasini aniqlaydi va uni 
jahon bozori uchun xos bo‘lgan o'xshash o ‘rtacha ko'rsatkichlar bilan 
taqqoslaydi. Bu kompaniya foydasi normasining qiyosiy darajasi va uning 
o'zgarishi tendensiyalari haqida xulosa qilishga imkon beradi.

---

M arketing tadqiqotlarining yo'nalishlaridan biri bozorlardagi 
raqobatni tahlil qilish hisoblanadi. Qurilish korxonasi (firma)ning har 
qanday strategiyasini ishlab chiqish bozordagi raqobatni hisobga oigan 
holda amalga oshiriladi.