J jaloloy, A. Fattaxov, I. Axmedov, I. Xotamov, G. Xodjamuratoya, A. Azlarova, A. Shadmankulov, D. Jaloloya, D. Qosimov

11.3. Marketing dasturini asoslash uslubiyoti
Q K marketing dasturini qanchalik ilmiy asosda ishlab chiqilganligi 
va hayotiyligini, birinchi navbatda, iqtisodiy va chuqur tashkiliy-texnik 
jihatdan va samarali taktika bilan ta ’minlanganligi belgilaydi.
M a’lumki, bozorni uzoq vaqt va operativ boshqarishning eng qimmat 
va ayni paytda eng zarur sharti bozor haqida 
axborot to ‘plash, tahlil
qilish, qayta ishlash va bozor sig'imini istiqbollash hisoblanadi.
Marketing 
taktikasi mavjud va maxsus tashkil qilinadigan axborotga tayanadi. QK
zarur axborotni maxsus ravishda axborot to ‘plash, uni qayta ishlash va 
tahlil qilish bilan shug‘ullanadigan, istiqbol ko‘rsatkichlarini hisoblab 
chiqadigan maxsus firmalardan olishi mumkin.
Q K marketingining bu boradagi afzalligi xorijiy investorlar va o ‘z 
im koniyatlaridan foydalana olishdir. B un d an h a r ikkala h am k o r 
m anfaatdor ekanligi, m a ’lum otlar m anbayini kengaytiradi.

---

QK marketingi tovarlar hayotlik davriga alohida e ’tibor qaratm og'i 
lozim. H ar bir mamlakat, hududda har bir tovarga alohida m unosabat 
va o ‘ziga xos xususiyat mavjudligi QK marketologlaridan aynan shu 
bozorni o ‘rganish, baholash, istiqbollashda katta mehnat, m ablag1 va 
maxsus bilimlarni talab qiladi. QK o ‘z mahsuloti bilan tashqi bozorga 
chiqqanda uning oldida aniq mintaqa sharoitlarida mahsulotning hayotlik 
davri davomiyligini aniqlash m uam m osi paydo bo‘ladi. Bu holda QK 
marketingi masalani ikki yo‘sinda: o ‘z tijorat vakolatxonalarini tuzishi 
yoki mahalliy agentliklar xizmatlaridan foydalanish yo‘li bilan hal 
qilishi mumkin. Xarajatlarni QK egalari o'rtasida taqsimlash maqsadga 
muvofiq hisoblanadi.
QK marketingining muhim va murakkab masalalaridan biri narxlar 
siyosati daromadlar va foydaning rejalashtirilgan darajasini ta ’minlaydi, 
raqobatbardoshlikka ijobiy ta ’sir ko‘rsatadi va ayni paytda tijorat xavf- 
xatarining o ‘ziga xos kafolati hisoblanadi. Shuning uchu n narxlarni 
belgilash va o ‘zgartirish bo'yicha ishlar awal-boshdan biznes-reja bilan 
bog'liq holda marketing rejasiga kiritilishi kerak. Bu ish ham chuqur 
maxsus bilimlarni, ko‘p hollarda esa maxsus xizmat yaratishni va QK 
tuzish boshlanishidayoq hal qilinishini taqozo etadi. D arhaqiqat, 
narxlaming Q K rentabelligini hisoblashdagi tutgan o ‘rni bu masalani 
o ‘z vaqtida, kechiktirmay yechishni zarur qilib qo‘yadi.
QK marketingida