J izzax politexnika instituti «iqtisodiyot va menejment» kafedrasi «iqtisodiyot nazariyasi» fanidan

7. Hozirgi sharoitda va yaqin istiqbolda respublika ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishining ustuvorliklari

Mamlakatimizda jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozining salbiy oqibatlarini bartaraf etish bo‘yicha qabul qilingan Inqirozga qarshi choralar dasturi shu davrda O‘zbekistonni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishningeng ustuvor yo‘na­lishi bo‘lib qoldi.

Mamlakatimizda, milliy iqtisodiyotni islohetish, er­kinlashtirish va modernizatsiyaqilish, uning tarkibiy tuzi­lishini diversifikatsiyaqilish borasida amalga oshirilayotgan ishlar natijasida inqirozlar va boshqa tahdidlarning salbiy ta’siridan himoya qiladigan kuchli to‘siq, mustahkam va ishonchli himoya vositalari yaratildi.

Inqirozga qarshi choralar dasturida – belgilangan chora-tad­birlar quyidagi beshta asosiy vazifani hal etishga qaratildi.

Birinchidan – korxonalarni modernizatsiyaqilish, texnik va texnologik qayta jihozlashni yanada jadallashtirish, zamonaviy, moslashuvchan texnologiyalarni keng joriy etish. Bu vazifa avvalambor, iqtisodiyotning asosiy tarmoqlari, eks­portga yo‘nal­tirilgan va mahalliylashtiriladigan ishlab chiqarish quvvatlariga tegishlidir.

Ikkinchidan – joriy konyunktura keskin yomonlashib bora­yotgan hozirgi sharoitda eksportga mahsulot chiqaradigan korxo­nalarning tashqi bozorlarda raqobatdosh bo‘lishini qo‘llab-quv­vatlash bo‘yicha aniq chora-tadbirlarni amalga oshi­rish va eksportni rag‘batlantirish uchun qo‘shimcha omillar yaratish.

Uchinchidan – qat’iy tejamkorlik tizimini joriy etish, ishlab chiqarish xarajatlari va mahsulot tannarxini kamay­tirishni rag‘bat­lantirish hisobidan korxonalarning raqobat­doshligini oshirish.

To‘rtinchidan – elektrenergetika tizimini modernizatsiyaqilish, energiya iste’molini kamaytirish va energiya tejashning samarali tizimini joriy etish choralarini amalga oshirish.

Beshinchidan – jahon bozorida talab pasayib borayotgan bir sharoitda, ichki bozorda talabni rag‘batlantirish orqali mahalliy ishlab chiqaruvchilarni qo‘llab-quvvatlash. Bu vazi­fani bajarishda ishlab chiqarishni mahalliylashtirish das­turini kengaytirish katta o‘rin tutadi. Ushbu dastur doira­sidagi loyihalar hajmini 3-4 barobar ko‘paytirish ko‘zda tuti­ladi.

Respublikamizda yaqin istiqbol yil­larida ham “izchil yuqori o‘sish sur’at­larini, makroiqtisodiy barqaror­lik­ni saq­lash va iqtisodiyotimiz raqobat­bardosh­ligini oshirish eng muhim us­tuvor yo‘­nalishimizga aylanishi dar­kor”³⁹ Bu davrda iqtisodiyot va uningyetakchi tarmoqlarini modernizatsiyaqilish, tex­nik hamda texnologik yan­gilashni ja­dallashtirish va uning ko‘­lamini ken­gay­tirish, ishlab chiqarishni diversi­fikatsiyaqilish markaziy o‘rin tutadi.

Bugungi kunda O‘zbekiston Respub­li­kasini yanada rivoj­lantirish O‘zbe­kiston Respublikasi Prezidenti to­mo­nidan ishlab chiqilgan “Hara­katlar stra­tegiyasi” ga asoslanadi.

2017-2021-yillarda O‘zbekiston Res­p­ublikasini rivojlantirish­ning besh­ta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha“Harakatlar strategiyasi”quyidagi yo‘nalishlarni o‘z ichiga oladi:

I. Davlat va jamiyat qurilishi tizimini takomillashtirishning ustuvor yo‘nalishlari.

II. Qonun ustuvorligini ta’minlash va sud-huquq tizimini yanada islohqilishning ustuvor yo‘nalishlari.

III. Iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallash­tirishning ustuvor yo‘nalishlari.

IV. Ijtimoiy sohani rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlari.

V. Xavfsizlik, millatlararo totuvlik va diniy bag‘ri­kenglikni ta’minlash hamda chuqur o‘ylangan, o‘zaro man­faatli va amaliy tashqi siyosat sohasidagi ustuvor yo‘na­lishlar.